سکته مغزی علل، علائم و درمان ها

انواع سکته های مغزی 
سکته های مغزی ایسکمیک به دلیل وجود لخته در خون ایجاد می شوند. 2 نوع سکته مغزی ایسکمیک وجود دارد: 
آمبولیک و ترومبوتیک
سکته مغزی آمبولیک هنگامی رخ می دهد که آمبولی و یا لخته خون که در جای دیگری از بدن ایجاد شده توسط جریان خون به مغز می رسد. این لخته در یکی از عروق خونی مغز مانده و باعث توقف جریان خون در آن ناحیه شده و سکته مغزی ایجاد می شود. نوع دیگری از سکته های مغزی ایسکمیک سکته های ترومبوتیک نام دارند. این نوع از سکته ها هنگامی اتفاق می افتند که لخته یا پلاک در شریان مغز ایجاد شده و باعث اختلال در خونرسانی به بخشی از مغز می شود. 

سکته مغزی چگونه به وجود می آید؟
لخته خون یا آمبولی مسبب سکته مغزی آمبولیک می تواند از هر بخشی از بدن به مغز برسد اما این لخته ها معمولا از قلب و یا عروق بخش فوقانی قفسه سینه و گردن به مغز می رسند. این لخته ها پس از تشکیل توسط جریان خون به طرف مغز حرکت می کنند. هنگامی که لخته به عروق خونی ریز مغز می رسد طوری که دیگر نمی تواند از آن ناحیه عبور کند در آن ناحیه گیر افتاده و باعث انسداد رگ می شود. آمبولی می تواند به دلیل حباب هوا، گویچه های چربی و یا پلاک های دیواره عروق به وجود بیاید. آمبولی همچنین می تواند به دلیل برخی از بیماری های قلبی مثل فیبریلاسیون دهلیزی به وجود بیاید. 

علائم سکته مغزی چیست؟ 
سکته مغزی معمولا به صورت ناگهانی و بدون علائم هشدار دهنده به وقوع می پیوندند. علائم سکته مغزی بستگی به این دارد که کدام ناحیه از مغز آسیب دیده است. علائم سکته مغزی شامل: 
- کرختی و بی حسی ناگهانی صورت، یک دست و یا یک پا 
- احساس گیجی 
- مشکل در تکلم یا فهم لغات 
- اختلالات بینایی یک یا هر دو چشم 
- عدم تعادل
- مشکل در راه رفتن 
- سرگیجه

درمان اورژانسی برای سکته مغزی آمبولیک
سکته مغزی آمبولیک جان بیمار را تهدید می کند بنابراین ثانیه ها نیز دردرمان فرد بیمار با ارزش هستند. جریان خون بخشی از مغز که توسط لخته قطع شده است باید با حداکثر سرعت ممکن برقرار شود. برای از بین بردن لخته روش های مختلفی وجود دارد. معمولا پزشک داروهای خوراکی و داخل وریدی برای بیمار تجویز می کند. حتی ممکن است پزشک مجبور به استفاده از کاتتر شود تا دارو مستقیما به عروقی که دچار مشکل شده برسد. برای پیشگیری از سکته مجدد پزشک در برخی موارد از روشی به نام اندارترکتومی کاروتید استفاده می کند. در این روش پزشک پلاک هایی را که باعث تنگی شریان شده اند خارج می کند. گاهی اوقات برای اینکه رگ خونی مجددا بسته نشود جراح مجبور به استفاده از استنت می شود. 

درمان های دراز مدت برای سکته مغزی
پس از عبور از بحران مرحله بعدی تمرکز بر روی درمان هایی است که بتواند عملکردهایی از بدن که دچار مشکل شده را بازیابی کند. درمان های تخصصی بستگی به این دارد که چه منطقه ای از مغز دچار مشکل شده و اینکه وسعت آسیب به مغز چقدر بوده است. بیمار باید به طور مرتب تحت نظر پزشک بوده و از درمان های حمایتی و دارو درمانی پس از سکته بهره ببرد. اگر وضعیت بیمار طوری باشد که نتواند به تنهایی از عهده کارهای خود بربیاید حتما باید یک نفر از بیمار پرستاری نماید تا شاید با استفاده از درمان های مختلف بیمار بتواند توان خود را بازیابد. 

برای مطالعه بیشتر: همه چیز درباره فشار خون بالا

وضعیت بیمار پس از سکته مغزی
خطر سکته مغزی مجدد پس از سکته اولیه در کوتاه مدت بسیار بالاست اما به مرور زمان این خطر کاهش می یابد. حدود 3 درصد از افرادی که دچار سکته مغزی شده اند ممکن است تا 30 روز بعد از سکته اولیه مجددا دچار سکته مغزی شوند. کیفیت زندگی فرد بیمار پس از سکته بستگی به میزان آسیب مغز و وسعت ناحیه آسیب دیده مغز دارد. فیزیوتراپی، گفتار درمانی و تمریناتی از این قبیل معمولا به بیمار کمک می کند در زمان کوتاه تری بخشی و یا همه توانایی خود را به دست آورد. 

چه کسانی در معرض خطر سکته مغزی هستند؟ 
خطر سکته مغزی آمبولیک در افرادی که ناراحتی قلبی دارند و یا بیمارانی که عمل جراحی قلب داشته اند به مراتب بیشتر است. بر طبق مشاهدات حدود 15 درصد از سکته های مغزی به دلیل فیبریلاسیون دهلیزی رخ می دهد. افرادی که سابقه خانوادگی سکته مغزی دارند و یا کسانی که قبلا به حملات ایسکمیک گذرا (TIA) دچار بوده اند ریسک بالاتری برای سکته مغزی دارند. سایر مواردی که ریسک سکته مغزی آمبولیک را افزایش می دهند شامل: 
سن بالا -فشار خون بالا -کلسترول بالا -دیابت -برخی از بیماری های خود ایمنی -سیگار کشیدن -چاقی -سوء مصرف مواد مخدر و مصرف الکل 

آیا سکته مغزی قابل پیشگیری است؟ 
مسلما راه هایی برای پیشگیری از سکته مغزی وجود دارد. برخی از عوامل خطر ساز مثل وراثت قابل تغییر نیستند. اما فرد می تواند رفتارهای پرخطری مثل سیگار کشیدن، مصرف الکل و مواد مخدر را کنار گذاشته و از این طریق از سکته پیشگیری کند. افرادی که دچار بیماری هایی مثل فشار خون بالا، دیابت و یا بیماری های خود ایمنی مزمن هستند باید حتما تحت نظر پزشک باشند و به توصیه های پزشک به دقت عمل کنند. همچنین رعایت یک رژیم غذایی سالم و صحیح و انجام روزانه تمرینات ورزشی تا حد زیادی می تواند به پیشگیری از سکته مغزی کمک کند.