رپورتاژ- تاثیرات EPA در سلامت عمومی بدن و قلب و عروق چیست؟

بدن ما همواره برای انجام هر نوع فعالیتی نیاز به کوچک ترین واحد بدن به نام سلول دارد. سلول های بدن برای داشتن یک عملکرد خوب نیازمند پیش سازها و فرایندهای شیمیایی دقیق می باشند. یکی از این پیش سازهای به شدت ضروری، اسیدهای چرب هستند که معمولا بدن توانایی ساخت میزان کافی از این دسته را نداشته و باید از بیرون برای بدن با تغذیه مناسب و مصرف مکمل های مناسب تامین شوند. از اسید های چربی که نقش بسزایی در بدن دارند می توان به ایکوزاپنتانوئیک اسید یا EPA اشاره نمود.

رژیم های نادرست موجود در زندگی مدرن امروزه نمی تواند پاسخ گوی نیاز مضاعف بدن برای تامین مواد ضروری باشد. یکی از منابع EPA در بازار دارویی کپسول های بزرگ و بسیار سخت هضم امگا 3 می باشند. در کپسول های امگا 3، سه نوع اسید چرب با نام های EPA، DHA و ALA وجود دارد. ALA در بدن نشخوار کنندگان به راحتی به EPA تبدیل می شود، ولی در بدن انسان به این صورت نیست و خود این ماده نقش خاصی در بدن انسان طبق مطالعات ندارد. DHA یک ماده بسیار ضروری و مهم برای رشد جنین در شکم مادر و حتی در سال اول زندگی کودکان است، ولی بعد از این 5 سال بیشترین و مهم ترین وظیفه را EPA دارد.

پس کپسول های EPA خالص با سایز مناسب و بلع راحت تر و اثر بخشی بیشتر به جای کپسول های امگا 3 می تواند اثراتی بی نظیر بر بدن انسان داشته باشد.

اثرات EPA بر قلب و عروق بدن و نکاتی راجع به اثرات EPA در سلامت عمومی بدن

اگر نگران سطح کلسترول خون خود هستید، جالب است بدانید که DHA باعث افزایش سطح HDL (کلسترول خوب) و LDL (کلسترول بد) می شود. ولی EPA خالص باعث افزایش سطح کلسترول خوب و کاهش سطح کلسترول بد در خون می شود. لازم به ذکر است که افزایش سطح LDL شانس ابتلا به گرفتگی عروق، فشار خون و سکته قلبی را افزایش می دهد. حتی با تاییدیه محکم FDA در خانم های بارداری که توانایی استفاده از دارو های استاتینی برای کنترل کلسترول خود را ندارند، EPA به عنوان ایمن ترین درمان در دوره بارداری است.

نسبت EPA به اراشیدونیک اسید در خون به عنوان یک فاکتور مهم در تنظیم سیستم التهابی به شمار می رود. در واقع هر چه میزان EPA نسبت به اراشیدونیک اسید بیشتر باشد، EPA از خود خاصیت ضد التهابی بهتری نشان می دهد. همچنین EPA در رقابت با اراشیدونیک اسید آنزیم تولید کننده پروستاگلاندین ها را در غلظت های بالاتر نسبت به آراشیدونیک اسید به خود مشغول می کند و پروستاگلاندین هایی با خاصیت ضد التهابی بیشتر تولید می نماید. این خاصیت ضد التهابی در بسیاری از سیستم های بدن اثر بسیار مناسبی دارد، برای مثال کاهش فاکتورهای التهابی در عروق می تواند مانع از تشکیل پلاک (در اثر رسوب چربی) و ضخیم شدن دیواره ی رگ و به طبع آن گرفتگی عروق و سکته قلبی شود.

از دیگر عوامل تجمع پلاک آنزیمی به نام ترومبوکسان سنتتاز است که به تجمع پلاک کمک می کند و EPA این انزیم را نیز با ساختار شیمیایی منحصر به فرد به خود مشغول می کند و اجازه ارسال پیام تشکیل پلاک را از ین طریق نمی دهد. حتی در بیمارانی که در حال حاضر مبتلا به گرفتگی عروق هستند، نیز EPA هم از طریق کاهش کلسترول بد و تری گلیسرید و هم از طریق اثر ضد التهابی و جلوگیری از رسوب چربی اثرات بسزایی در نه تنها عدم پیشرفت بلکه بهبود وضعیت این عزیزان می گذارد.

EPA باعث کاهش سطح سرمی تری گلیسرید می شود، که از این طریق فواید زیادی را به بدن می رساند. یکی از این فواید اثر EPA در کاهش وزن بدن است در واقع EPA با ایجاد یک سیستم متابولیسمی منظم و کم کردن سطح چربی خون (کاهش کلسترول و تری گلیسرید) می تواند، واضحا به کاهش وزن کمک کند و به تمامی عزیزانی که قصد رعایت یک رژیم غذایی مناسب را دارند توصیه می شود. حتی برخی مطالعات نشان دادند که، EPA می تواند به بدن در ساخت کلاژن کمک زیادی کند و کلاژن کمک به داشتن عضلاتی قوی در ورزشکاران می کند.

یک مژده برای بیماران دیابتی یا افرادی که احتمال ابتلا به دیابت دارند آن است که طبق مطالعه ای معتبر در ژاپن به افراد مبتلا به دیابت نوع دو، به مدت 48 هفته EPA خالص داده شد و پس از 48 هفته تاثیر قابل توجهی در بالابردن سطح مقطع عروق بخصوص عروق پا داشت، که این عامل در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو علاوه بر جلوگیری از آسیب به عروق باعث کاهش علائمی مانند گزگز، بی حسی و یخ کردن و همچنین ایجاد حس لامسه بهتر در اندام تحتانی، ناشی از دیابت می شود.

همانطور که گفتیم، EPA باعث کاهش قابل توجه سطح تر ی گلیسرید سرمی شده، که این کاهش در افراد سالم شانس ابتلا به دیابت را کم می کند و در بیماران دیابتی ریسک بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد. همچنین پایین نگه داشتن سطح تری گلیسرید می تواند به کنترل دیابت در این بیماران یاری دهد. در واقع EPA با کاهش سطح تری گلیسرید، مقاومت به انسولین (عامل اصلی ایجاد دیابت نوع دو) را کم نموده و حتی می تواند باعث کاهش دوز داروهای دیابت مصرفی (مانند انسولین) در افراد شود. همچنین مطالعات بالینی نشان می دهند، که در افراد مبتلا به دیابت EPA می تواند باعث کاهش ترشح آلبومین (نوعی پروتئین) در ادرار شود، که ریسک بیماری های ثانویه کلیوی در این افراد را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

اگر می خواهید یکی از فاکتورهایی که می تواند ریسک ابتلای شما یا عزیزانتان را به سرطان کاهش دهد بشناسید، مطالعات نشان می دهند که سطح مناسب EPA به عملکرد مناسب بدن به خصوص کبد کمک بسزایی می نماید. تا حدی که کمبود EPA یکی از عوامل موثر در ابتلا به سرطان کبد شناخته می شود. حتی در یک مطالعه بالینی بر روی 3098 بیمار بالای 40 سال با بررسی دائم سطح EPA در خون به مدت 9.6 سال و بررسی دائم میزان ریسک ابتلا به هر نوع سرطانی متوجه شدند که EPA حتی در جلوگیری از ابتلا یا پیشرفت فاکتورهای انواع سرطان بخصوص سرطان کبد، موثر است. محققان یکی از مکانیسم های محتمل این اثر را فعالیت ضد التهابی EPA می دانند.