رز هیپ، میوه ای که باید بیشتر آن را بشناسیم

جسم کروی که زیر گلبرگ های گل رز قرار می گیرد، رز هیپ یا میوه رز نام دارد. رنگ قرمز-نارنجی رز هیپ به دلیل رنگدانه های لیکوپن و بتاکارون است که این رنگدانه ها بر سلامت چشم و پوست موثر هستند. رز هیپ حاوی دانه و تخم رز می باشد. رز هیپ به همراه دانه های موجود در آن خشک شده و جهت تولید مکمل مورد استفاده قرار می گیرد. درون رز هیپ دانه های کوچک خوراکی هستند که منبع خوبی برای ترکیبات مغذی می باشند. میزان ترکیبات مغذی رز هیپ به کیفیت خاک منطقه، گونه گیاهی، روش های فراوری، شرایط رشد و میزان حرارت بستگی دارد. این گیاه حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی زیادی از جمله ویتامین ث، کاتچین، کوئرستین، الاژیک اسید، ویتامین ای، پلی فنول ها، بتاکاروتن و ... است.

رز هیپ تازه حاوی مقادیر بسیار زیادی ویتامین ث می باشد، در نتیجه مردم از این گیاه به عنوان یک منبع ویتامین ث جهت پیشگیری از سرماخوردگی، آنفولانزا و کمبود ویتامین ث استفاده می کنند. گرچه بیشتر ویتامین ث رز هیپ در حین خشک کردن، فراوری و ذخیره سازی از بین می رود، بیشتر محصولات رز هیپ با ویتامین ث غنی سازی می شوند، حتی اگر بر روی لیبل درج نشود.

2 قاشق غذاخوری (16 گرم) رز هیپ حاوی ترکیبات زیر می باشد:

اثرات سلامتی بخش رز هیپ:
تقویت سیستم ایمنی: رز هیپ از منابع بسیار خوب ویتامین ث می باشد. اثرات ویتامین ث بر سیستم ایمنی:
- تحریک تولید لنفوسیت ها که محافظ بدن در برابر عفونت می باشند.
- افزایش فعالیت لنفوسیت ها
- حفظ سلامت پوست در برابر ورود عوامل بیماری زا
علاوه بر ویتامین ث، وجود ویتامین آ و ای نیز موجب تقویت و محافظت از سیستم ایمنی می شود.

آرتریت: رز هیپ حاوی ترکیبات ضد التهابی قوی به نام پلی فنول ها و گالاکتولیپیدها می باشد. در پژوهش های انجام شده مکمل رز هیپ به دلیل کاهش التهاب در ناحیه مفصل موجب کاهش درد و بهبود عملکرد در استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید می شود.

بیماری های قلبی: رز هیپ به دلیل وجود ترکیبات آنتی اکسیدانی از جمله فلاوونوئید ها و ویتامین ث بر سلامت سیستم قلبی عروقی موثر است. فیبر موجود در این محصول هم می تواند بر بهبود چربی خون موثر باشد. در نتیجه رز هیپ با اثرگزاری بر فشار خون و کلسترول ، می تواند احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهد.

دیابت: در پژوهش های انجام شده رز هیپ موجب بهبود قند و انسولین ناشتا می شود و می تواند در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 موثر باشد.

بیشتر بخوانید: گیاه همیشه بهار با نام علمی Calendula officinali.L

اثرات ضد پیری: کلاژن فراروان ترین پروتئین موجود در بدن و عامل خاصیت ارتجاعی پوست است. در صنایع آرایشی-بهداشتی از روغن رز هیپ به فراوانی استفاده می شود. ویتامین ث موجب تحریک تولید کلاژن می گردد. رز هیپ به دلیل وجود ویتامین ث و اسیدهای چرب غیر اشباع در سلامت پوست نقش دارد و پوست را از ترکیبات التهاب زا مثل اشعه uv، دود سیگار و آلاینده ها حفظ می کند. ترکیب آنتی اکسیدانی دیگری که در رزهیپ وجود دارد و بر روی پوست موثر است آستاگزانتین است و از شکستن کلاژن جلوگیری می کند. دیگر کاروتنوئید های رز هیپ از جمله ویتامین آ و لیکوپن از اثرات مضر اشعه uv جلوگیری می کنند. رز هیپ در آبرسانی و قابلیت ارتجاعی پوست، کلاژن سازی و بازسازی پوست و کاهش چین و چروک نقش دارد.

اثرات چربی سوزی: به دلیل ترکیب آنتی اکسیدانی تیلیروساید موجود در رز هیپ این مکمل در مطالعات انجام شده موجب چربی سوزی در ناحیه شکم گردیده است.

میزان مصرف رز هیپ:
معمولا مکمل های رز هیپ در دوز 500 تا 1000 میلی گرم عرضه می گردند. دوز های بالا تر از 2000 میلی گرم می تواند خطر عوارض احتمالی را افزایش دهد، به ویژه اگر مکمل با ویتامین ث غنی شده باشد.

عوارض مصرف رز هیپ: 
در حال حاضر هنوز مشخص نشده است که آیا این ترکیب گیاهی در دوران بارداری و شیردهی بی خطر است یا نه. به طور کلی مکمل رزهیپ مکمل بی خطری است، اما باید توجه داشت دوز بالای ویتامین ث می تواند عوارضی از قبیل تهوع، ناراحتی معده، یبوست و سوزش سر دل را ایجاد نماید. اضافه دریافت ویتامین ث در افراد مبتلا به هموکروماتوز، کم خونی داسی شکل و افرادی که سابقه سنگ کلیه داشته اند می تواند خطرناک باشد. رز هیپ حاوی ترکیب Rugosin E می باشد که ممکن است در افراد با سابقه سکته، احتمال تشکیل لخته و سکته مجدد را افزایش دهد.
^* توجه داشته باشید روغن رز هیپ فقط جهت استعمال خارجی است و نباید خورده شود، اما عصاره و چای این گیاه قابل خوردن می باشند.

جمع بندی:
رز هیپ به دلیل وجود ترکیبات مغذی اعجاب آمیز می تواند در پیشگیری از پیری پوست، کاهش درد های مفصلی، بهبود سیستم قلبی عروقی و کاهش وزن موثر باشد.