

نخ دندان، یک نخ چند رشتهای از جنس نایلون یا گاهی تک رشتهای از جنس تفلون است که برای برداشتن پلاک دندانی و خارج کردن مواد غذایی باقیمانده در سطوح مجاور دندانها بکار میرود.
سطوح بیندندانی با استفاده از مسواک تمیز نمیشوند و با استفاده از نخ دندان میتوان آن سطوح را تمیز کرد.
تمیز کردن دندان با نخ دندان، احتمال ابتلا به پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه را کاهش میدهد.
استفاده از روش صحیح نخ دندان کشیدن بسیار مهمتر از نوع نخ دندانی است که انتخاب میکنید. طریقه نخ دندان کشیدن به این صورت است:
متاسفانه برخی افراد گمان میکنند که استفاده از نخ دندان باعث فاصله بین دندانها میشود. اما این باور از نظر علمی غلط است؛ اگر افراد از نحوه صحیح نخ دندان کشیدن آگاه باشند، نخ دندان هرگز باعث فاصله بین دندانها و آسیب به لثهها نمیشود.
استفاده از نخ دندان به طور کلی، کار مفیدی است و باعث جلوگیری از التهاب لثه میشود.
اما اگر این کار بهدرستی انجام نشود منجر به آسیب به لثه و دندانها شده و یا ممکن است زمینه ورود باکتریهای مضر را به خون فراهم کنند و باعث ایجاد عفونت شوند.
فضاهای بیندندانی با مسواک زدن تمیز نمیشوند و میتوانند محلی برای رشد و تکثیر میکروبها باشند و به این ترتیب زمینه بروز بیماریهای لثه و پوسیدگی دندانها را فراهم کنند. بنابران یکی از مهمترین بخشهای رعایت بهداشت دهان و دندان، تمیز کردن فضاهای بین دندانی است.
بنابراین با توجه به فواید نخ دندان، لازم است برای تمامی دندانها، بهویژه دندانهایی که فضای خالی بین آنها وجود ندارد از نخ دندان استفاده کنید.
در پاسخ به افرادی که میپرسند «چرا باید نخ دندان بکشیم؟» میتوان به دلایل زیر اشاره کرد:
مسواک زدن تنها 3 سطح از 5 سطح دندانها را تمیز میکند. نخ دندان کشیدن بهترین راه برای پاکسازی بین دندانهاست، زیرا نخ دندان به طور تخصصی برای کمک به رهایی از شر باقیماندههای غذا و پلاکهای بیندندانی طراحی شده است.
نخ دندان میتواند با زدودن ذرات غذایی که ممکن است دندانهای شما را کدر و خاکستری جلوه دهند، به شما کمک کند تا لبخند زیباتری داشته باشید.
استفاده از نخ دندان میزان جرمهای دندانی را که ناخواسته قورت میدهید، کمتر میکند. انسانها معمولا فراموش میکنند که جرمهای دندانی، در حقیقت باکتریهایی هستند که روی دندانها تجمع کردهاند و ممکن است همراه با غذا هضم شوند و به دیگر نقاط بدن بروند.
بلعیدن جرمها خطر حملات قلبی، افزایش فشار خون و شرایط مشابه را بالا میبرد.
افرادی که بهطور منظم و با روش صحیح از نخ دندان استفاده میکنند، 40 درصد کمتر از کسانی که نخ دندان کشیدن را نادیده میگیرند، به بیماریهایی مثل التهاب و خونریزی لثه، پوسیدگی و حفرههای دندانی دچار میشوند.
کشیدن نخ دندان بهطور منظم میتواند با از بین بردن پلاکهایی که در امتداد خط لثه تشکیل میشوند، بیماریهای لثه و بوی بد دهان را کاهش دهد.
مزیت دیگر استفاده از نخ دندان قبل از مسواک زدن، کمک به افزایش استحکام دندانهاست.
خمیردندان و دهانشویههای تایید شده توسط سازمان استاندارد و دندانپزشکان متخصص، دارای فلوراید هستند و نقش مهمی در سلامت و استحکام دندانهای شما ایفا میکنند.
فلوراید نقش مهمی در محافظت از مینای دندانهای شما دارد. این ماده پوسیدگیهای میکروسکوپی را شناسایی کرده و به مبنای دندانهای شما کمک میکند خود را ترمیم کند. این کار احتمال گستردهتر شدن پوسیدگی دندان را کاهش میدهد.
برندهای متنوع ایرانی و خارجی در زمینه تولید نخ دندان فعالیت میکنند. برای اطلاع از قیمت نخ دندان خارجی و ایرانی، و مشاهده محصولات متنوع میتوانید به این صفحه از داروخانه آنلاین داروکده مراجعه کنید.
بهترین نخ دندان، با توجه به ویژگیهای دهان و دندان افراد مختلف، میتواند متفاوت باشد؛ نخ دندانها معمولا از پلاستیک یا نایلون ساخته میشوند و به صورت موم دار و مومنزده در دسترس هستند.
شواهد نشان میدهند که نخ دندان بدون موم و موم دار، به یک اندازه برای پاکسازی دندانها مفید هستند اما نحوه قرارگیری دندانهای شماست که تعیین میکند کدام نوع برای شما مناسبتر است.
به طور کلی انواع نخ دندانها را میتوان در یکی از گروههای زیر جای داد:
رشته نایلونی نخ دندان وکس دار یا موم دار، با یک لایه مومی پوشانده شده است و به همین دلیل حین استفاده، پاره یا رشته رشته نمیشود.
این مدل به علت وجود موم، کمی ضخیمتر از مدل معمولی است. از این رو برای دندانهایی که فاصله بین آنها بسیار کم است، مناسب نیست.
این مدل نخ دندان بدون موم، از رشتههای نایلونی تشکیل شده و مناسب برای دندان و لثه نسبتا سالم است. اما کسانی که لثه حساس و دندانهای خیلی چسبیده به هم دارند بهتر است به سراغ این مدل نروند.
نخ دندان نعنایی مدل اورال مینا
همانند نخ دندان، نوار دندان نیز دو نوع موم دار و بدون موم دارد. نوار دندان پهنتر از نخ دندان معمولی است. کسانی که دندانهای بافاصله دارند، با این محصول بسیار راحت هستند و به سادگی میتوانند دندانهایشان را تمیز کنند.
این نوع نخ دندان، در وسط، ضخامت بالایی دارد و مناسب افرادیست که فاصله بین دندانهایشان بسیار زیاد است.
کسانی که دندانهای چسبیده به هم، با فاصله ناچیز دارند، بهتر است به سراغ نخ دندان فوق نازک بروند. نخ نازک به علت ضخامت کم، بهخوبی میتواند وارد فضای بین دو دندان شود؛ از این طریق هم لثهها را ملتهب نمیکند و هم حین استفاده پاره نمیشود.
نخ دندان فوق نازک اکالیپتوس مینا
نخ دندانها را میتوان به روشی دیگری نیز دستهبندی کرد:
این محصول با برداشتن باقیماندههای غذا از بین دندانها و دسترسی به نقاط دور از دسترس و دندانهای عقبی در حفظ بهداشت دهان و جلوگیری از پوسیدگی دندانها تاثیر مثبتی دارد. نخ دندان آبی میسویک به واسطه دارا بودن موم زنبور عسل به پاکسازی مواد اضافی بین دندانها کمک کرده، از خاصیت سفیدکننده برخوردار است و مانع به جا ماندن جرم و زردی روی دندان میشود.
نخ دندان وایتنینگ میسویک
نخ دندان جرم گیر، قادر است جرم و پلاک موجود در فواصل دندانی را برطرف کند. این محصول دارای تکنولوژی جدید بوده و حاوی موم زنبور عسل است. این نخ دندان برای افرادی که لثههای حساسی دارند نیز مناسب است.
نخ دندان پروسنس میسویک
نخ دندان توتال کر میسویک
نخ دندان کمانی یا نخ دندان دسته دار، برای استفاده راحتتر مصرفکنندگان طراحی شده است. بدنه این محصول از پلاستیک ساخته شده و نوک آن حالتی «یو» شکل دارد که نخ دندان به آن متصل شده است. نخ دندان این محصول، حدود یک سانتیمتر طول دارد و میتواند برای تمام دندانها مورد استفاده قرار گیرد اما لازم است که پس از تمیز کردن هر دندان، نخ آن را با آب تمیز کنید تا بقایای مواد غذایی از آن جدا شود.
انتهای دسته این محصول نازکتر از سایر قسمتها طراحی شده است و میتوان از آن به عنوان خلال دندان استفاده کرد.
نخ دندان کمانی بنسر
معایب نخ دندان کمانی
استفاده از نخ دندان کمانی، نسبت به نخ دندان معمولی نیاز به صرف هزینه بیشتری دارد.
بهتر است برای هر دندان از یک تکه نخ تمیز و جدید استفاده کرد؛ هر تکه نخ جدید نه تنها بقایای مواد غذایی را از بین دندانها خارج میکند، بلکه میتواند وجود عفونت را نیز در هر نقطه از لثه مشخص کند. اما زمانی که تنها یک تکه نخ برای همه دندانها به کار میرود، تشخیص محل خونریزی و عفونت دشوار خواهد بود.
این مهمترین دلیل مخالفت دندانپزشکان با خلال یا نخ دندان کمانی است. زمانی که باکتری به نخ بچسبد، به راحتی خانه خود را در جای دیگری مییابد و بدین ترتیب عفونت در دهان منتشر میشود.
نخ دندان کمانی، برای لثههای حساس گزینه خوبی نیست؛ اگر فضای کمی بین دندانها وجود داشته باشد، مجبور هستید که نخ دندان را کمی عقب و جلو ببرید تا به پایین لثه برسد. اما فاصله دو طرف نخ در نخ دندان کمانی، بسیار کوتاه است و فضایی برای حرکت دادن آن نیست. در نتیجه مجبور هستید که آن را به پایین فشار دهید. فشار دادن نخ باعث تماس شدید آن با لثه پس از آزاد شدن از فضای بین دندانها میشود.
امروزه کاهش مصرف پلاستیک اهمیت زیادی دارد. استفاده از این نوع نخ دندان به معنی هدر رفتن یک تکه پلاستیک در هر بار مصرف است.
خونریزی از لثهها در حین نخ دندان کشیدن بسیار شایع است زیرا نخ دندان با برداشتن پلاکهای تشکیل شده، باعث تحریکپذیر شدن دندانها میشود؛ با این حال، به کشیدن نخ دندان ادامه دهید حتی اگر موجب بروز مقداری خونریزی شود. اگر روند خونریزی ظرف مدت یک هفته یا کمی بیشتر کاهش پیدا نکرد باید راجع به این مشکل با دندانپزشک خود مشورت کنید. ممکن است مشکل حساس بودن نسبتا زیاد لثههای شما باشد و لازم باشد نخ دندان نرمتری استفاده کنید.
حداقل یکبار در روز نخ دندان بکشید. اگر میخواهید روزی تنها یکبار نخ دندان بکشید، این کار را قبل از رفتن به رختخواب و حتما قبل از مسواک زدن انجام دهید. این کار احتمال رسیدن مسواک به فضاهای بیندندانی را افزایش داده و موجب تمیزتر شدن دندانها خواهد شد.
بهترین زمان برای نخ دندان کشیدن، زمانی است که شروع به مسواک زدن کردید و خمیر دندان کف کرد؛ در این زمان موقتا مسواک زدن را متوقف کنید و نخ دندان بکشید و سپس دوباره شروع به مسواک زدن کنید.
اگر حوصله انجام این کار را ندارید، میتوانید قبل از مسواک زدن، دندانهای خود را نخ دندان بکشید و دهان خود را با آب بشویید و سپس مسواک بزنید.
یکی از نکات مهم در استفاده از نخ دندان، پاسخ به این سوال است؛ نخ دندان قبل یا بعد از مسواک؟ شاید در ابتدا، این سوال کماهمیت به نظر برسد اما در حقیقت این انتخاب مهم است و تاثیر زیادی روی سلامتی شما دارد.
طبق تحقیقات انجام شده، استفاده از نخ دندان قبل از مسواک زدن، موثرترین روش برای از بین بردن جرمهای دندانی، باکتریها و ذرات باقیمانده غذا از دهان است. مسواک زدن قبل از استفاده از نخ دندان، باعث افزایش استحکام دندانها میشود و از پوسیدگی دندان جلوگیری میکند.
اگر به دنبال خرید نخ دندان خوب هستید، همیشه از نخ دندانهای معتبر و بهداشتی استفاده کنید. استفاده از نخهای غیراستاندارد و غیربهداشتی میتواند باعث بریده شدن و گیر کردن آنها در بین دندانها شود.
در هنگام خرید نخ دندان به وضعیت دندانهای خود توجه کنید و فواصل بین دندانی را در نظر بگیرید. نوع چیدمان دندانهای شماست که تعیین میکند بهترین نخ دندان برای شما کدام است.
نخ دندان پروسنس میسویک
نخ دندان توتال کر میسویک
نخ دندان نعنایی مینا
نخ دندان نعنایی مدل اورال مینا
ضخامت نخ دندان در ارتباط مستقیم با فواصل بین دندانهای شماست. اگر فاصله بین دندانهای شما زیاد است از نخ دندان معمولی، نوار دندان و نخ دندان سوپر استفاده کنید. ولی اگر فاصله بین دندانهایتان ناچیز است بهتر است به سراغ نخ دندان خیلی نازک بروید.
نخ دندان های ایرانی متنوعی با ضخامت و اسانسهای متفاوت، در بازار موجود است. شما میتوانید با توجه به نیاز دندانهایتان یکی از این محصولات را تهیه کنید. برای اطلاع از قیمت و مشخصات این محصولات میتوانید به داروخانه آنلاین داروکده مراجعه کنید و نخ دندان های ایرانی را همراه با ذکر توضیحات و ویژگی هر محصول مشاهده کنید.
تعدادی از محبوبترین نخ دندان های ایرانی:
نخ دندان زغالی بنسر
معمولا، کودکان تمایل چندانی به استفاده از نخ دندان ندارند، از نخ دندانهای طعمدار و همچنین نخ دندانهای که با توجه به پلاک زدوده شده از دندانها، تغییر رنگ میدهند، میتوان به عنوان نخ دندان بچه گانه استفاده کرد. این محصولات میتوانند باعث ترغیب کودکان به استفاده از نخ دندان شوند.
نخ دندان توت فرنگی فوق نازک مینا
نخ دندان دارچینی فوق نازک مینا
نخ دندان با طعم نعنا مینا
نخ دندان کشیدن در زمان ارتودنسی، به دلیل وجود براکتها بسیار سخت و غیرممکن به نظر میرسد زیرا حضور براکتها بر روی دندان، مانع از دستیابی مسواک به مکانهای بین دو دندان شده و باعث میشود برخی افراد بهطور کامل نخ دندان کشیدن را کنار بگذارند.
با این حال استفاده از نخ دندان در این ایام بهطور ویژه توسط متخصصان توصیه میشود. زیرا اگر در حین ارتودنسی، بهداشت دهان بهطور کامل رعایت نشود، میتواند به پوسیدگی و عفونت دندان منجر شود.
در حین ارتودنسی، برای انتخاب نخ دندان مناسب، چندین گزینه پیش روی شماست:
میتوانید نخ دندان سنتی استفاده کنید. بهتر است نخ دندان تک لایهای موم دار تهیه کنید. این نوع نخها را میتوان با سهولت بیشتری بین بریسها حرکت داد، زیرا احتمال گیر کردن آن بین براکتها و سیمها کمتر است.
برای استفاده راحتتر از نخ دندان معمولی در زمان ارتودنسی، میتوانید از عبوردهنده نخ دندان ارتودنسی (تریدر) کمک بگیرید. به کمک عبوردهنده میتوانید بهراحتی نخ دندان بکشید.
سوپر فلاس، بهطور ویژهای برای ارتودنسی طراحی شده و یک قدم جلوتر از نخ دندان معمولی با عبوردهنده است. سوپرفلاس از یک تکه نخ معمولی ساخته شده و در انتهای آن یک پلاستیک سفت وجود دارد.
این پلاستیک بزرگتر از نخ نیست، اما به اندازه کافی سفت و محکم است که میتواند بین دندانهای شما قرار بگیرد. این انتهای پلاستیکی به شما امکان میدهد نخ دندان را بهراحتی، بین دندانها و اطراف سیم بریس حرکت داده و سپس به قسمت بعدی بروید.
نخ دندان سوپرفلاس همچنین شامل یک منطقه کوچک از نخ اسفنجی، بین نخ پلاستیکی و معمولی است که به شما امکان میدهد زیر خط لثه و اطراف براکتها و سیمها را تمیز کنید تا پلاکها و ذرات غذایی بیشتری قبل از مسواک زدن پاک شود.
ایرفلاس وسیلهای است که میتواند در حدود 60 ثانیه کل دهان را با انفجار هوا تمیز کند و هیچ رشتهای وجود ندارد که در بریس شما گیر بیفتد.
این نوع نخ دندانها به اندازه نخ دندانهای معمولی یا سوپرفلاس ارزان نیستند اما به علت سهولت استفاده، گزینه مناسبی برای کودکان و همچنین بزرگسالانی است که مایل نیستند زمان زیادی را برای نخ دندان کشیدن صرف کنند.
استفاده از نخ دندان آبی یا واترپیک نیز گزینه مناسبی برای زمان ارتودنسی است. این وسیله ممکن است هزینه بالاتری نسبت به نخ دندان ساده داشته باشد اما نسبت به نخ دندان سنتی، بسیار راحتتر و موثرتر است و در صورت استفاده صحیح، 99.9 درصد پلاک را از بین میبرد.
دلیل دشوار بودن استفاده از نخ دندان با بریس، وجود سیمهایی است که از هر براکت عبور کرده و آنها را به هم متصل میکند که به سیم کمانی معروف است. این سیم از نخ دندان کشیدن به طور سنتی جلوگیری میکند زیرا تمام نخ دندان، بین دندانهای شما بالا نمیرود. اما با استفاده از روشی میتوان این مشکل را رفع کرد.
هنگام استفاده از نخ دندان ارتودنسی، نخ را از طریق هر شکاف پشت سیم بریس عبور دهید، مطمئن شوید که سیم را با نخ نخواهید کشید. پس از اینکه نخ را گرفتید، آن را به آرامی بین دندانهای خود حرکت دهید. این کار را تکرار کنید تا زمانیکه بین تمام دندانهای خود را نخ دندان بکشید.
برای اطلاع از قیمت نخ دندان ارتودنسی و خرید آن میتوانید به سایت داروکده مراجعه کنید.
«واترجت دندان»، وسیلهای است که از یک جریان آب تحت فشار، برای تمیز کردن ذرات غذا، باکتریها و پلاکهای بین دندانها و زیر خط لثه استفاده میشود. «واترپیک» و «نخ دندان آبی» نامهای دیگر واترجت دندان هستند.
واترجتهای دندانی در دو نوع بی سیم (پرتابل) یا واترجت دستی و با سیم طراحی میشوند. مخزن آب در انواع مختلف این محصولات گنجایش متفاوتی دارد و منبع تغذیه بعضی از آنها برق شهری و بعضی دیگر باتریهای شارژی میباشد. از این دستگاه میتوان به عنوان جایگزین نخ دندان استفاده کرد.
-دندانهایی با براکت ارتودنسی
-دندانهای آسیبدیده و ترمیمشده با تاج یا کلاهک روکشی
-استفاده از بریج یا پل دندان ثابت
-وجود دندان ایمپلنت در دهان
-مناسب افرادی که استفاده از رشتههای نخ دندان برای آنها سخت است.
-ممکن است تمام پلاکها از بین نرود.
-میتواند هزینه زیادی داشته باشد.
-امکان بینظمی در فرآیند ترتیب پاکسازی دندانها
-پایین آمدن دقت به دلیل سرعت بالا در استفادهی نادرست
کشیدن نخ دندان در اطراف ایمپلنت کمی متفاوتتر از دندانهای عادی است. ضروری است برای حفظ سلامت لثهها، این کار را با ملایمت انجام دهید. زیرا در دندانهای طبیعی، لثه با بافت همبندی قوی به نام رباطهای پریودنتال به دندان متصل میشود.
هنگام نخ دندان کشیدن، فشار دادن نخ دندان به فضای بین دندان و بافت، خطری ایجاد نمیکند زیرا درد عصب، شما را از فشار عمیق به این ناحیه و آسیب به آن باز میدارد؛ اما ایمپلنت با رباط پریودنتال به دندان متصل نمیشود. به جای آن، یک سیل با بافت نرم پرودنتال، دندان ساخته شده را احاطه کرده تا باکتری و ذرات غذا در آنجا نفوذ نکند.
این سیل به اندازه رباط پرودنتیال قوی نیست و حساسیت عصب کمتری دارد. نخ دندان کشیدن عمیق این سیل را شکسته و به باکتری اجازه دسترسی به استخوان زیرین را میدهد، که با گذشت زمان باعث آسیب به استخوان میشود و آسیب به استخوان میتواند منجر به از بین رفتن ایمپلنت شود.
نخ دندان کشیدن به آرامی در اطراف ایمپلنت حتی ایمپلنتهای قدیمی، اصل مهمی برای جلوگیری از تحلیل استخوان از بهداشت تهاجمی دندان است. تا جایی که امکان دارد، از ورود بیش از 1 تا 2 میلیمتر در این حفره خودداری کنید.
اگر از ایمپلنت دندان، به جای دندان از دست رفته خود استفاده کردهاید و به دنبال نخ دندان مخصوص ایمپلنت هستید، میتوانید با مراجعه به این صفحه از داروکده، قیمت و مشخصات این محصول را مشاهده کنید و از خرید آسان و مطمئن لذت ببرید.
طرز استفاده از نخ دندان ایمپلنت به این صورت است که، حدود 45 سانتیمتر از نخ دندان را به دور انگشت اشاره هر دور دست بپیچید. سپس نخ دندان را بین دو دندان حرکت بدهید و نخ دندان را به حالت نیمدایرهای دور تک تک دندانهایتان پیچیده و به بالا و پایین حرکت دهید.
معمولا کسانی که لمینت و کامپوزیت ونیر دارند، از استفاده از نخ دندان برای دندانهای خود واهمه دارند. این مسئله باعث میشود که از نخ دندان کشیدن پرهیز کنند. اما حقیقت این است که نخ دندان نه تنها باعث آسیب رسیدن به کامپوزیت و لمینت نمیشود، بلکه باعث افزایش طول عمر آنها نیز میگردد.
کسانی که از نخ دندان استفاده نمیکنند، سریعتر به پوسیدگیهای بین دندانی مبتلا میشوند و همین مسئله باعث میشود که ونیرهای آنها از بین برود و یا طول عمر آنها به طرز چشمگیری کاهش پیدا کند. کسانی که از نخ دندان استفاده میکنند معمولا این کار را اشتباه انجام میدهند. نحوه نخ دندان کشیدن، بسیار اهمیت دارد، بهخصوص در افرادی که کامپوزیت و لمینت دارند.
نخ دندان را فقط بین دندانها به بالا و پایین نکشید، زیرا این کار نمیتواند سطوح جانبی دندانهای شما را بهدرستی تمیز کند. نخ را بین دندانهای خود قرار دهید و به آرامی آن را به محل تماس هر دو دندان رد کنید. حالا نخ را به دور یک دندان پیچیده و به شکل C شکل دهید. با استفاده از حرکات ملایم و رو به پایین، روی کنارههای دندان بکشید تا در زیر لثهها برود، جایی که پلاک قابل مشاهده نیست.
اکنون بدون اینکه نخ را از بین دندانهای خود جدا کنید، نخ را به سمت دندان مجاور بکشید و روند را تکرار کنید. به یاد داشته باشید وقتی نخ را بین دندانهای خود قرار می دهید، در واقع سطوح دو دندان مختلف را تمیز میکنید.
یک نکتهی دیگر در رابطه با نخ دندان کشیدن وجود دارد و آن استفاده از نخ دندان برای یک دندان است. نباید از بخشی از نخ دندان که برای یک دندان استفاده کردهاید، برای دندان دیگر هم استفاده کنید. زیرا این کار باعث باقیماندن برخی از مواد غذایی در میان دندان میشود. پس قسمتی از نخ دندان را که یک بار استفاده کردید، پاره کنید و دور بریزید و از قسمت جدید برای دندان دیگر استفاده کنید.
تالیف: دکتر محمد امین کربلائی طاهر داروساز و مریم صادقی کارشناس علمی داروکده