همه چیز درباره روغن کنجد

دانه خوراکی کنجد، به دلیل کیفیت بالا و خواص آن به ملکه دانه های روغنی مشهور است. اسم علمی این گیاه Sesamum indicum است. 
دانه کنجد منبع مناسبی از چربی های مفید، پروتئین، ویتامین های گروه B، مواد معدنی، فیبر، آنتی اکسیدان ها و ترکیبات مفید گیاهی است. مصرف منظم دانه کنجد - نه فقط استفاده موردی بر روی بعضی نان ها - ممکن است به کنترل قند خون، مبارزه با درد آرتروز و کاهش کلسترول کمک کند.

روغن کنجد از دانه خام و تحت فشار کنجد ساخته می شود و در آشپزی، پزشکی و زیبایی کاربرد دارد. روغن حاصل از دانه کنجد دارای نقطه دود بالایی (410 درجه سانتی گراد) است و این نقطه دود بالا روغن کنجد را برای اغلب موارد آشپزی مانند سرخ کردن، پختن، سوخاری و ... مناسب می کند. 

مواد غذایی موجود در روغن کنجد
روغن کنجد حاوی ویتامین E است و می تواند به محافظت از سلول های پوست در برابر آسیب های محیطی مانند اشعه UV، آلودگی هوا و سموم محافظت کند.
یکی دیگر از ترکیبات مهم موجود در روغن کنجد، ترکیبات فنولی است که به این روغن خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی می دهد. این ترکیبات شامل:
• توکوفرول
• Sesamin
• Sesamolin
• Sesaminol
• Sesamol
• Pinoresinol
همچنین این روغن حاوی اسیدهای چرب ضروری مانند اولئیک اسید، پالمیتیک اسید، استئاریک، لینولئیک اسید است و مصرف این اسیدهای چرب به صورت موضعی می تواند پوست شما را نرم، منعطف و مرطوب کند. 

فواید روغن کنجد
• سرشار از آنتی اکسیدان ها
روغن کنجد حاوی دو آنتی اکسیدان مهم به نام های sesamol و sesaminol است که می تواند تاثیرات مفیدی بر سلامت شما داشته باشد. آنتی اکسیدان ها، ترکیباتی هستند که می تواند اثرات منفی رادیکال های آزاد را خنثی کنند. تجمع رادیکال های آزاد در سلول های بدن منجر به التهاب و بیماری می شود. التهاب مزمن، خطرناک است و می تواند منجر به بروز انواع بیماری ها شود. آنتی اکسیدان ها از جمله موارد موثر در کاهش سطوح التهابی هستند. در طب سنتی تایوان از خواص ضد التهابی روغن کنجد در درمان التهاب مفاصل، دندان درد و زخم های پوستی استفاده می شود.
همچنین مطالعات بسیاری، اثر روغن کنجد را بر محافظت از بیماری های قلبی اثبات کرده اند. 

• کمک به سلامت قلب
مطالعات متعددی به اثرات مثبت اسیدهای چرب غیر اشباع در سلامت قلب اشاره کردند. روغن کنجد نیز حاوی 82% اسیدهای چرب غیر اشباع است. این روغن سرشار از اسید چرب غیراشباع امگا-6 است و در پیشگیری از بیماری های قلبی نقش دارد. مطالعات نشان داده که مصرف حدود 4 قاشق غذاخوری از روغن کنجد به طور روزانه می تواند تاثیر بیشتری در کاهش کلسترول LDL و تری گلیسیرید ها نسبت به مصرف همین میزان از روغن زیتون، داشته باشد.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره روغن زیتون

• کمک به کنترل قند خون 
روغن کنجد می تواند در کنترل و تنظیم قند خون، به خصوص در افراد دیابتی کمک کننده باشد. مطالعات نشان داده اند که مصرف روغن کنجد به مدت 90 روز می تواند در کاهش قند خون ناشتا و هموگلوبین A1c ( نشانگر قندخون سه ماهه) نقش داشته باشد. 

• کمک به درمان آرتریت
آرتروز حدودا 15% افراد جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد و یکی از دلایل رایج در درد های مفصلی است. مطالعات مختلفی مصرف روغن کنجد را در بهبود دردهای آرتریت موثر دانسته اند.

• کمک به درمان زخم ها و سوختگی ها
یکی از فواید سلامتی روغن کنجد استفاده از آن به صورت موضعی در درمان سوختگی ها و زخم ها است. 
اوزون یکی از گاز های طبیعی است که می تواند به صورت طبی مصرف شود. استفاده از آن به درمان عفونت ها در جنگ جهانی اول برمی گردد. روغن ها نیز با افزودن اوزون به آنها (ozonated oils) می توانند در درمان موضعی انواع مشکلات پوستی موثر باشند. 
در یک مطالعه استفاده موضعی از روغن کنجد ترکیب شده با اوزون، باعث افزایش تولید کلاژن در زخم های پوستی شد. به طور کلی اثربخشی این روغن در سرعت بخشیدن به بهبود زخم و سوختگی ها می تواند با خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی روغن کنجد مرتبط باشد. 

• محافظت درباره اشعه UV
بعضی مطالعات نشان داده اند که روغن کنجد می تواند از آسیب ناشی از اشعه UV که برای پوست مخرب است، محافظت کند. در حقیقت، روغن کنجد توانایی جذب سی درصد از اشعه UV را دارد، در حالی که روغن زیتون، نارگیل و بادام زمینی می تواند تنها بیست درصد از اشعه UV را جذب کند.
منابع مختلف، اظهار داشته اند که روغن کنجد یکی از مواد طبیعی با خاصیت ضدآفتاب و دارای SPF طبیعی است. البته با توجه به محدودیت مطالعات بر روی تاثیرات ضد آفتابی این روغن، نمی توان از این روغن به جای ضدآفتاب استفاده کرد.

• بهبود کیفیت خواب
روغن کنجد می تواند در بهبود کیفیت خواب موثر باشد. یک مطالعه نشان داد که استفاده موضعی از روغن کنجد بر پیشانی افراد به مدت 30 دقیقه طی دو هفته، می تواند باعث افزایش کیفیت خواب در افراد شود.

• تسکین درد 
مطالعات نشان داده که ماساژ روغن کنجد به صورت موضعی می تواند به کاهش دردهای موضعی مثلا در دست یا پا منجر شود.

• بهبود سلامت مو
ترکیبات موجود در این روغن، می تواند در افزایش درخشش و قدرت مو نقش داشته باشد. تحقیقات نشان داده اند که دریافت روزانه مکمل هایی که حاوی روغن کنجد و ویتامین ای هستند می تواند درخشش و استحکام مو را افزایش دهند. 

دریافت روغن کنجد در رژیم غذایی
روغن کنجد مغذی است و به غذا یک طعم جذاب می بخشد. این روغن یکی از طعم دهنده ها و ترکیبات مهم غذایی در آسیا و خاورمیانه است. این روغن انواع مختلفی دارد که در طعم و بوهای مختلف عرضه می شوند. روغن کنجد تصفیه نشده دارای رنگ روشن، طعم آجیل مانند و بهترین انتخاب برای پخت و پز در دمای متوسط تا کم است. روغن کنجد تصفیه شده که فرآیندهای بیشتری را طی کرده، طعمی خنثی دارد و برای سرخ کردن یا پختن با دمای بالا بهترین انتخاب است.
روغن تهیه شده از کنجد برشته، رنگ قهوه ای تیره دارد و طعم قوی تری دارد که می تواند در طعم دار کردن غذاها و سس ها کاربرد داشته باشد. برای مثال در نودل ها؛ طعم دارکردن گوشت یا ماهی و دیپ ها کاربرد دارد.

مصرف موضعی روغن کنجد بر روی پوست
روغن کنجد دارای خاصیت هایی است که این روغن را برای استفاده از پوست مفید می سازد:
آنتی اکسیدان: خاصیت آنتی اکسیدانی این روغن توانایی مبارزه با آسیب ناشی از رادیکال های آزاد یا مولکول های ناپایدار آسیب رسان به بافت یا ساختار پوست را دارد.
ضد میکروبی: این روغن توانایی از بین بردن یا جلوگیری از رشد میکرو ارگانیسم های آسیب رسان روی پوست را دارد.
ضدالتهابی: این روغن در کاهش التهاب و تورم در پوست نقش دارد.

مصرف خوراکی روغن کنجد برای مو
روغن کنجد سرشار از مواد مغذی مورد نیاز مو مانند زینک، ویتامین B1، فسفر، آهن، منیزیم و مس است و بنابراین افزودن روغن کنجد و یا دانه کنجد به وعده های غذایی می تواند برای سلامت موی شما مفید باشد. از جمله فواید آن می تواند کمک به افزایش رشد مو، سلامت کف سر، افزایش رطوبت رسانی به ساقه مو، افزایش ضخامت و درخشندگی مو شود.