ویتامین A محلول در چربی

ویتامین ها به دو گروه کلی ویتامین های محلول در آب و ویتامین های محلول در چربی تقسیم می شوند. ویتامین های محلول در چربی قابل حل در آب نیستند و در عوض هنگامی که با چربی مصرف می شوند جذب بهتری دارند.
ویتامین های محلول در چربی پس از جذب در بدن، در کبد و بافت های چرب ذخیره می شوند. بدن می تواند این ویتامین ها را برای استفاده در آینده ذخیره کند.
ویتامین های محلول در چربی عبارتند از:
-ویتامین A
-ویتامین D
-ویتامین E
-ویتامین K
هر کدام از این ویتامین ها کارکردهای متفاوتی در بدن دارند. افراد در هر سنی به مقادیر مشخصی از این ویتامین ها نیاز دارند و در صورتی که این ویتامین ها از طریق تغذیه تامین نشوند فرد باید مکمل مناسب مصرف کند.

با وجود اینکه کمبود ویتامین های محلول در چربی مشکلات متعددی برای سلامت فرد و عملکرد مناسب برخی از ارگان های بدن ایجاد می کند، اما مصرف بیش از اندازه این ویتامین ها نیز فرد را دچار مشکلات و عوارض می کند.
در ادامه در مورد ویتامین A، عملکرد آن، مقدار مصرف و .... اطلاعاتی داده شده است.

بیشتر بخوانید: ویتامین ها و مواد معدنی از A تا Z

ویتامین A
ویتامین A در سلامت سیستم بینایی نقش بسیار مهمی ایفا می کند. کمبود ویتامین A باعث مشکلات بینایی در افراد می شود. ویتامین A در واقع به یک ویتامین واحد اطلاق نمی شود بلکه ویتامین A مجموعه ای از اجزای شناخته شده به نام رتینوئیدها است (رتینوئید ها هم در بدن انسان و هم در منابع غذایی یافت می شوند).

عملکرد ویتامین A
ویتامین A چندین کار مهم در بدن انجام می دهد که مهم ترین این بخش ها حفاظت از سیستم بینایی و همچنین حفاظت از سیستم ایمنی بدن است.

منابع غذایی ویتامین A
ویتامین A از برخی از منابع غذایی طبیعی تامین می شود و برخی از مواد غذایی منابع غنی این ویتامین هستند.         
برخی از این منابع غذایی عبارتند از:
-روغن کبد ماهی
-جگر گاو و گوسفند
-کره

منابع حیوانی ویتامین A اجزای فعال برای تولید رتینوئیدها را در اختیار بدن قرار می دهند. همچنین برخی از منابع گیاهی حاوی اجزای پیش سازنده ویتامین A هستند که به آنتی اکسیدان های کاروتنوئید معروف می باشند. یکی از معروف ترین آنتی اکسیدان های کاروتینوئید، بتا کاروتن نام دارد که در مواد غذایی زیر به وفور یافت می شود.
کلم- هویج- اسفناج

میزان مصرف ویتامین A
میزان مصرف توصیه شده ویتامین A در افراد مختلف متفاوت است و به سن و جنس افراد بستگی دارد.                          
این میزان در سنین مختلف عبارت است از :
- نوزادان تا 12 ماهه روزانه 400 تا 500 میکروگرم
- کودکان 1 تا 3 سال روزانه 300 میکروگرم
- کودکان 4 تا 8 سال روزانه 400 میکروگرم
- کودکان 9 تا 13 سال روزانه 600 میکروگرم
- زنان بالغ روزانه 700 میکروگرم
- مردان بالغ روزانه 900 میکروگرم

کمبود ویتامین A
به طور معمول کمبود ویتامین A در کشورهای پیشرفته به ندرت مشاهده می شود. افرادی که رژیم گیاهخواری دارند بیش از سایرین در معرض خطر کمبود ویتامین A هستند زیرا میزان کمتری از انواع مختلف این ویتامین از طریق رژیم غذایی دریافت می‌کنند و علت این امر این است که این افراد از منابع حیوانی در رژیم غذایی خود استفاده نمی کنند.
معمولا افراد در کشورهای در حال توسعه و یا کشورهای فقیر بیشتر در معرض کمبود ویتامین A هستند زیرا دسترسی افراد به منابع غذایی مناسب نسبتا محدود می باشد بنابراین می توانند دچار کمبود ویتامین باشند.

برخی از علائم کمبود ویتامین A  عبارتند از:
- ریزش مو
-خشکی چشم ها
-ضعف بینایی و حتی کوری
-ضعف سیستم ایمنی
-مشکلات پوستی

مصرف بیش از حد مجاز ویتامین A
مصرف بیش از حد مجاز ویتامین ها (هایپر ویتامینوزیس) یکی از مشکلاتی است که در مورد ویتامین های محلول در چربی می تواند ایجاد شود. افرادی که بیش از حد معینی از مکمل های حاوی ویتامین A و یا روغن کبد ماهی استفاده می‌کنند در معرض خطر بیشتری هستند.
برای تعیین میزان مناسب مصرف انواع مکمل ها بهتر است با پزشک یا داروساز مشورت کنید. خانم های باردار که مکمل های پریناتال استفاده می کنند، باید میزان مصرف آن را به درستی رعایت کنند و از افزایش خودسرانه مقدار مصرف این ویتامین ها خودداری کنند.
مصرف بیش از حد مجاز ویتامین A بر روی رشد جنین تاثیرات منفی دارد و برای جنین مضر است و حتی می‌تواند در موارد شدید منجر به نقص جنین شود.
برخی از علائم مصرف بیش از اندازه مجاز ویتامین A سردرد و احساس خستگی می باشد.