هر آنچه در مورد شیرین کننده های کم کالری لازم است بدانید.

(شیرین کننده رژیمی یا دیابتی)
شیرین کننده های مصنوعی، یا جایگزین های شکر، موادی هستند که می توانند به جای ساکاروز (قند و شکر معمولی) برای شیرین کردن غذاها و نوشیدنی ها مورد استفاده قرار گیرند. شیرین کننده های مصنوعی حتی در مقادیر کمتر، چندین برابر شیرین تر از شکر معمولی هستند و وقتی به مواد غذایی اضافه می شوند یا اصلاً کالری به غذا اضافه نمی کنند یا کالری خیلی کمی می افزایند. شیرین کننده های مصنوعی توسط سازمان غذا و داروی آمریکا مورد نظارت قرار می گیرند.
شیرین کننده های مصنوعی به دو دسته تقسیم می شوند:
- شیرین کننده های مغذی
- شیرین کننده های غیر مغذی

انواع شیرین کننده های مصنوعی مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA):
ساخارین: نوعی شیرین کننده غیر مغذی
ساخارین کالری ندارد و 200 تا 700 برابر شکر شیرین است. در دهه 1970 مطالعات موشی ارتباط بین ساخارین و سرطان مثانه گزارش کرده بودند اما بعداً بیش از 30 مطالعه انسانی نشان دادند که هیچ ارتباطی بین مصرف ساخارین و سرطان مثانه در انسان ها وجود ندارد. لذا این شیرین کننده برای مصارف مختلف مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکاست و از لیست مواد سرطان زا خارج شده است و همچنین مواد غذایی حاوی ساخارین الزامی ندارند که روی برچسب غذایی اسم ساخارین را قید کنند.
مقدار دریافت قابل قبول روزانه ساخارین به طوری که مصرف این مقدار برای کل عمر، عارضه ای ایجاد نکند، 15 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن در روز است که تقریباً معادل 45 ساشه کوچک ساخارین در روز است.

آسپارتام: نوعی شیرین کننده مغذی
آسپارتام حاوی کمی کالری است اما چون 200 برابر شکر شیرین است در مقادیر خیلی کمتری استفاده می شود. آسپارتام مورد تأیید FDA است. چون در معرض حرارت مقاومت ندارد و شیرینی خود را از دست می دهد، بنابراین در حین پخت و پز مثلاً پخت کیک و ... استفاده نمی شود. بیش از 100 مطالعه، ایمنی آسپارتام را تأیید کرده اند. تنها بیماران مبتلا به نوعی بیماری ارثی متابولیک به نام فنیل کتونوری (PKU) نباید از آسپارتام استفاده کنند چون آسپارتام حاوی اسید آمینه ای به نام فنیل آلانین است که متابولیزه شدن آن در بدن این افراد دچار اختلال است؛ بنابراین، مواد غذایی و نوشیدنی های حاوی آسپارتام باید بر روی برچسبشان، حاوی آسپارتام بودن ذکر شود.
مقدار دریافت قابل قبول روزانه آسپارتام به طوری که مصرف این مقدار برای کل عمر، عارضه ای ایجاد نکند، 50 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن در روز است که تقریباً معادل 75 ساشه کوچک آسپارتام در روز است.

نئوتام: شیرین کننده غیر مغذی
شبیه به آسپارتام است. 7000 تا 13000 برابر شیرین تر از شکر است. FDA استفاده از نئوتام را برای مصارف عمومی (به جز در گوشت و مرغ) تأیید کرده است. نسبت به حرارت مقاوم است و شیرینی اش را از دست نمی دهد. FDA  بیش از 113 مطالعه انسانی و حیوانی در مورد نئوتام انجام داده و در حال حاضر ایمنی آن تأیید شده است.
مقدار دریافت قابل قبول روزانه نئوتام به طوری که مصرف این مقدار برای کل عمر، عارضه ای ایجاد نکند، 0.3 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن در روز است که تقریباً معادل 23 ساشه کوچک نئوتام در روز است.

اَدونتام: شیرین کننده غیر مغذی
شبیه به آسپارتام است. حدود 20000 برابر شیرین تر از شکر است. FDA از سال 2014 استفاده از آن را برای مصارف عمومی (به جز در گوشت و مرغ) تأیید کرده است. اَدونتام نسبت به حرارت مقاوم بوده و شیرینی اش را حتی در حین پخت و پز از دست نمی دهد. FDA بیش از 37 مطالعه انسانی و حیوانی برای بررسی سمیت آن انجام داده و ایمنی آن مورد تأیید است.
مقدار دریافت قابل قبول روزانه ادونتام به طوری که مصرف این مقدار برای کل عمر، عارضه ای ایجاد نکند، 32.8 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن در روز است که تقریباً معادل 4920 ساشه کوچک در روز است.

آسه سولفام پتاسیم: شیرین کننده غیر مغذی
آسه سولفام پتاسیم 200 برابر شکر شیرین است. اما اغلب در ترکیب با سایر شیرین کننده ها استفاده می شود. سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از آن را برای مصارف عمومی تأیید کرده است (به جز مرغ و گوشت). نسبت به حرارت مقاوم است بنابراین گزینه مناسبی برای استفاده در هنگام پخت و پز است. بیش از 90 مطالعه، ایمنی آن را تأیید کرده اند. آسه سولفام پتاسیم اغلب در دسر های فریز شده، آب نبات ها، نوشیدنی ها و مواد غذایی پخته شده به کار می رود.
مقدار دریافت قابل قبول روزانه آسه سولفام به طوری که مصرف این مقدار برای کل عمر، عارضه ای ایجاد نکند، 15 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن در روز است که تقریباً معادل 23 ساشه کوچک در روز است.

سوکرالوز: شیرین کننده غیر مغذی
سوکرالوز 600 برابر شکر شیرین است. سوکرالوز برای مصارف عمومی مناسب هست و در طیف وسیعی از مواد غذایی به کار گرفته می شود. FDA به طور گسترده ای در مورد آن تحقیقات کرده و بیش از 110 مطالعه، ایمنی سوکرالوز برای مصارف انسانی را تأیید کرده اند. نسبت به حرارت مقاوم است و حتی در شرایط دمای بالای حین پخت و پز شیرینی اش را از دست نمی دهد.
مقدار دریافت قابل قبول روزانه سوکرالوز به طوری که مصرف این مقدار برای کل عمر، عارضه ای ایجاد نکند، 5 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن در روز است که تقریباً معادل 23 ساشه کوچک در روز است.

استویول گلیکوزید (اصطلاحاً اِستویا): شیرین کننده غیر مغذی
از برگ های گیاه استویا به دست می آید. 200 تا 400 برابر شکر شیرین است. FDA استفاده از ترکیبات استویول گلیکوزیدی مشتق شده از گیاه استویا را تأیید کرده اما استفاده از استویای خام یا برگ های آن ممنوع است. 
مقدار دریافت قابل قبول روزانه استویا به طوری که مصرف این مقدار عارضه ای ایجاد نکند، 4 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن در روز است که تقریباً معادل 9 ساشه در روز است.

عصاره میوه لو هان گو (Luo Han Guo) یا میوه مانک (Monk Fruit): شیرین کننده غیر مغذی
موگروسید های حاصل از میوه عامل شیرین کنندگی هستند. شیرینی این ترکیبات 100 تا 250 برابر شکر است. حداکثر مقدار مجاز ایمن برای این محصول هنوز مشخص نشده است.

قند های الکلی:
قند های الکلی یا پُلی اول ها جزء دسته شیرین کننده های کم کالری نیستند اما کالری این ها هم نسبت به شکر معمولی، کمی کمتر است. شیرینی این ها از 25% تا 100% شیرینی شکر است. این قند های الکلی باعث پوسیدگی دندان یا تغییرات قند خون نمی شوند. از جمله قند های الکلی می توان به سوربیتول، زایلیتول، لاکتیتول، مانیتول، اریتریتول و مالتیتول اشاره کرد. این قندها در آب نبات ها، نوشیدنی ها، آدامس ها و ... به کار برده می شوند. به آهستگی جذب می شوند و می توانند آب را به داخل روده بکشانند. در برخی افراد مصرف زیاد قند های الکلی می تواند باعث ایجاد مدفوع نرم و اسهال شود. فقط اریتریتول یک استثناء هست که به خوبی برای اغلب افراد تحمل می شود.

تفاوت شیرین کننده های مغذی با غیر مغذی
شیرین کننده های مغذی دارای کالری هستند و انرژی به مواد غذایی اضافه می کنند در حالی که شیرین کننده های غیر مغذی یا اصلاً کالری ندارند یا کالری خیلی کمی دارند. آسپارتام (شیرین کننده مغذی) بیش از 2% کالری مقدار یکسان شکر را به به غذا می افزاید و شیرین کننده غیر مغذی کمتر از 2% کالری مقدار یکسان شکر را به غذا می افزایند.
شیرین کننده های مورد تأیید در اروپا:
- آسه سولفام پتاسیم
- آسپارتام
- ساخارین
- سوکرالوز
- استویا
- زایلیتول و سوربیتول

برخی فواید شیرین کننده ها:
- پیش گیری از پوسیدگی دندان (به خصوص زایلیتول، سوربیتول و سوکرالوز)
- کنترل سطح قند خون و مناسب برای افراد دیابتی
- کاهش دریافت کالری روزانه و کمک به کنترل وزن

نگرانی هایی در مورد مصرف شیرین کننده ها:
- سرطان زایی: انجمن تحقیقات سرطان اروپا و آمریکا، هر دو، اعلام کرده اند که شیرین کننده ها سرطان زا نیستند و هیچ گونه ارتباط معناداری بین مصرف آن ها با سرطان دیده نشده است.
- چاق کنندگی: برخی از مطالعات حاکی از این هستند که شیرین کننده های کم کالری اثرات افزاینده اشتها دارند که می تواند نقشی در افزایش وزن و چاقی در دراز مدت داشته باشد؛ اما، تحقیقات در مورد این موضوع هنوز متناقض هست و این فرضیه، تأیید شده نیست.

بیشتر بخوانید: چگونه با Calorease FBCx وزن کم کنیم

خلاصه و نتیجه گیری: 
شیرین کننده های کم کالری ترکیباتی به عنوان جایگزین قند و شکر معمولی هستند. چون کالری ندارند یا کالری کمی دارند و مقدار مورد نیاز آن ها برای شیرین کردن، بسیار کمتر از شکر است، برای افرادی که می خواهند در برنامه غذاییشان کالری اضافه را محدود کنند و کاهش وزن داشته باشند و همچنین برای افراد دیابتی که نمی خواهند قند خونشان بالا برود، انتخاب بسیار مناسبی هستند. شیرین کننده های مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا عبارتند از آسه سولفام پتاسیم، ساخارین، آسپارتام، نئوتام، ادونتام، سوکرالوز، استویول گلیکوزید های استویا، میوه مانک است. در مطالعات علمی به طور معنادار ارتباط بین این ترکیبات با سرطان و یا اثرات چاق کنندگی اثبات نشده است و مصرفشان ایمن است.

محصولات حاوی شیرین کننده ها:

برای مشاهده محصولات بر روی نام آنها کلیک کنید.
• شیرین کننده کم کالری سوییت اند لو ساشه - حاوی آسپارتام و آسه سولفام پتاسیم
• قرص شیرین کننده کم کالری استویا سوییت اند لو 100 عدد- تهیه شده بر پایه استویا
• کریستال شیرین کننده کم کالری بر پایه سوکرالوز توت فرنگی- بر پایه سوکرالوز
• پودر شیرین کننده کم کالری بر پایه استویا 150 گرم- بر پایه استویا
• شیرین کننده کم کالری سوکرالوز 50 ساشه- بر پایه سوکرالوز
• شیرین کننده کم کالری استویا 50 ساشه- بر پایه استویا