پروسپیتان

داروی گیاهی پروسپیتان به عنوان یک فرآورده‌ی خلط آور و ضد سرفه از عصاره خشک برگ پیچک (عشقه) (Hedera helix)، تهیه شده‌است. این فرآورده جهت بهبود بیماری‌های التهابی مزمن پرونشیال و نیز التهاب حاد مجاری تنفسی که با سرفه همراه است، مفید است. ترکیبات موثره‌ی گیاه به ویژه ساپونین‌ها، با تاثیر بر روی مخاط معده از طریق مسیر‌های عصبی پاراسمپاتیک، سبب تحریک غدد مخاطی در برونش‌ها، رقیق کردن موکوس و افزایش حجم خلط می‌شوند و در نهایت از طریق شل کردن مجرای تنفسی، در تسهیل فرآیند تخلیه‌ی خلط موثرند. علاوه بر این، از این گیاه اثرات باکتری کش، ضد قارچ، ضد ویروس و ضد کرم نیز گزارش شده‌است.

در صورت عدم تجویز دوز مشخص توسط پزشک، روش متداول مصرف به شرح زیر است:

کودکان کوچکتر از 1 سال و 1 تا 5 سال، 2.5 میلی لیتر، روزانه 3 بار 

کودکان 6 تا 9 سال، 5 میلی لیتر، روزانه 3 بار

افراد بالای 10 سال، 5 تا 7.5 میلی لیتر، 3 بار در روز میل نمایند. 

خیر، دوز مصرفی را در نوبت بعدی افزایش ندهید و به همان طریق شرح داده شده در پاسخ سوال پیشین از این فرآورده استفاده نمایید.

با توجه به مطالعات پیشین، استفاده مستمر از فرآورده‌های حاوی پیچک (عشقه) تا 4 هفته کاملاً ایمن است. در صورت تمایل به مصرف بیش از این مدت، بهتر است با پزشک مشورت شود.

شروع اثربخشی این فرآورده به سن، شدت بیماری، شرایط بدنی بیمار و سایر عوامل بستگی دارد. به طور کلی 2 تا 3 روز پس از مصرف، التیام التهاب گلو و کاهش شدت و دفعات سرفه مشاهده می‌گردد و در موارد خفیف، پس از 1 هفته مصرف، بهبودی حاصل می‌شود. با این وجود، بهتر است درمان با پروسپیتان به مدت 2 الی 3 روز پس از برطرف شدن علائم بیماری ادامه یابد، تا طی این مدت عوامل عفونی به طور کامل از بین بروند. 

مواد مؤثر موجود در شربت پروسپیتان به ویژه ترکیبات ساپونینی گیاه پیچک (عشقه) نظیر هدراکوزید و هدرین، با خاصیت آنتی باکتریال و ضد ویروسی در برابر بسیاری از عوامل مولد عفونت‌‌های دستگاه تنفسی اثرگذارند.

مطالعات، حاکی از این است که مصرف پروسپیتان در کنار بهره گیری از درمان‌های مرسوم، در بهبود عملکرد ریه‌ها و راحت تر کردن تنفس در افراد مبتلا به آسم، اثرگذار است.

علیرغم اثرات مطلوب و قابل قیاس فرمولاسیون‌های متشکل از گیاه پیچک (عشقه) در برابر داروهای خلط آور، جایگزینی آن‌ با داروهای شیمیایی، باید با صلاحدید پزشک معالج، صورت گیرد. اما ذکر این نکته ضروری است که در بسیاری موارد، فرآورده‌های حاوی پیچک (عشقه) نظیر پروسپیتان، از نخستین گزینه‌های درمان سرفه حاد و خروج خلط می‌باشند.

اگر چه مطالعاتی در ارتباط با مصرف فرآورده‌های حاوی پیچک (عشقه) در کودکان زیر 1 سال وجود دارد، اما بهتر است مصرف این فرآورده در کودکان زیر 1 سال، با تجویز پزشک صورت گیرد. در مقایسه با سایر گروه‌های سنی، مصرف پروسپیتان در کودکان زیر 1 سال نیاز به کنترل بسیار دقیق دارد، به ویژه این که باید نسبت به بروز احتمالی اسهال و استفراغ مراقب باشید. کودکان بزرگتر از 1 سال، می‌توانند مطابق دستور پیشنهادی شرکت سازنده و یا دوز تجویزی پزشک از این فرآورده استفاده کنند.

استفاده‌ی روزانه از عصاره‌ی خشک برگ پیچک (عشقه)، تا 105 میلی گرم در افراد بالای 12 سال، تا 70 میلی گرم در افراد 6 تا 12 سال و تا 35 میلی گرم در کودکان زیر 6 سال، کاملاً ایمن و اثربخش است. بهتر است از همین مقادیر مجاز استفاده شود، مگر اینکه تشخیص پزشک معالج به افزایش دوز مصرفی (حداکثر تا 3 برابر) باشد. مصرف مقادیر بالاتر (بیش از 3 برابر دوز مجاز روزانه)، ممکن است منجر به تهوع، استفراغ و اسهال شود. با توجه به اثرگذاری در مقدار توصیه شده توسط شرکت سازنده، بهتر است دوز مصرفی را بدون صلاحدید پزشک معالج، افزایش ندهید.

استفاده از این فرآورده، در دوزهای معمول ایمن بوده و تاکنون برای این محصول عوارضی گزارش نشده‌است. اما در موارد نادر و در برخی افراد حساس، ممکن است به تهوع، استفراغ، کهیر و ضایعات پوستی و تنگی نفس منجر شود. همچنین به دلیل وجود سوربیتول در این فرآورده، ممکن است اثرات ملینی مشاهده گردد. لازم به ذکر است که در صورتی که عوارض فوق، شدید باشد و یا در صورت بروز هر گونه عارضه‌ی دیگری که در این جا ذکر نشده‌است، با پزشک مشورت نمایید.

مصرف این فرآورده در کودکان زیر 1 سال، بهتر است با نظر پزشک انجام گیرد. پروسپیتان، در بیماران مبتلا به عدم تحمل ارثی فروکتوز یا در بیماران مبتلا به عیب کار کلیه یا کبد، بدون مشورت پزشک مصرف نشود. همچنین، چنانچه پس از مصرف این فرآورده تداوم بیماری و یا تنگی نفس، تب و خلط چرکی یا خونی مشاهده شد، به پزشک مراجعه کنید.

تاکنون، احتیاط در مصرف فرآورده‌های حاوی پیچک (عشقه)، پیش از جراحی گزارش نشده‌است. از این رو، بهتر است در صورت داشتن برنامه‌ی جراحی از پیش تعیین شده، با پزشک مشورت نمایید.

مطالعات در خصوص استفاده‌ی همزمان پروسپیتان و سایر داروها محدود است و تاکنون تداخلی گزارش نشده‌است. بهتر است با 2 ساعت فاصله از داروهای مصرفی، از این فرآورده استفاده نمایید.

با توجه به عدم تداخل مصرف پروسپیتان با داروها، می‌توان از این محصول در کنار آنتی بیوتیک‌ها با 2 ساعت فاصله، استفاده کرد.

مصرف پروسپیتان، در افراد با سابقه‌ی حساسیت به گیاه پیچک (عشقه) و یا هر یک از اجزای فرآورده، بانوان باردار و یا شیرده توصیه نمی‌شود.

مصرف پروسپیتان در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود.

گردآوری شده توسط تیم علمی‌مجله‌ی داروکده