پروبیوتیک به زبان ساده به میکروب‌های مفید (باکتری‌ها و قارچ‌ها) ساکن روده گفته می‌شود.
بله، درست است. در سیستم گوارش ما میلیون‌ها باکتری وجود دارند. این باکتری‌ها شامل باکتری‌های مفید (پروبیوتیک انسانی) و بیماری‌زا هستند. تا زمانیکه تعادل بین این دو دسته باکتری در بدن برقرار باشد، جای نگرانی نیست.
علائم کمبود پروبیوتیک
به برهم‌خوردن تعادل باکتری‌های خوب و باکتری‌های بیماری‌زا در روده دیس بیوزیس (Dysbiosis) گفته می‌شود.
دیس بیوزیس باعث بروز بیماری‌های گوارشی، اضافه وزن، بیماری‌های روان و تضعیف سیستم ایمنی می‌شود.
مصرف بی‌رویه آنتی بیوتیک‌ها و رژیم غذایی نامناسب در ایجاد دیس بیوزیس نقش دارند.
برخی از مواردی که ممکن است نشانه کمبود باکتری‌های مفید باشند:
- مشکلات گوارشی مانند نفخ، گاز معده، یبوست، اسهال
- استرس، اضطراب، افسردگی
- افزایش وزن
- عفونت دستگاه ادراری
- التهاب و مشکلات پوستی
مهمترین غذا‌های پروبیوتیک دار
ماست پروبیوتیک، دوغ کفیر، برخی از میوه‌ها، کلم شور و کیمچی مواد غذایی طبیعی حاوی Probiotic هستند. بااین‌وجود، این روز‌ها مکمل‌های پروبیوتیک ایرانی و خارجی به فرم‌های شربت، قرص، کپسول، ساشه، پودر و قرص مکیدنی موجود هستند.
خواص و کاربرد مکمل پروبیوتیک
قوی‌ترین پروبیوتیک‌ها که در مواد غذایی و مکمل‌ها وجود دارند شامل باکتری لاکتوباسیلوس، باکتری بیفیدوباکتریوم و مخمر ساکارومایسس بولاردی هستند.
این پروبیوتیک‌ها به تقویت و حفظ فلور طبیعی روده (میکروب های مفید ساکن روده)، هضم و جذب بهتر، جلوگیری از رشد باکتری های بیماری‌زا، تقویت سیستم ایمنی، جلوگیری از بروز برخی از بیماری های گوارشی و سرطان کمک می کنند.
مهمترین کاربردهای محصولات پروبیوتیک
از کاربردهای محصولات پروبیوتیک در سلامت عمومی، کمک به درمان و جلوگیری از بیماری‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد
کرونا باعث ایجاد التهاب در بدن می‌شود. همچنین، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدویروس در مبتلایان به کرونا باعث تغییر در میکروبیوم (microbiome) روده می‌شود. این شرایط باعث شدیدتر شدن بیماری و پاسخ کمتر به درمان می‌شود.
پروبیوتیک‌هایی مانند فمی لاکت توپلاس و بایو فلورا از طریق تقویت سیستم ایمنی و کمک به رشد جمعیت باکتری‌های مفید و ممانعت از تکثیر باکتری های پاتوژن به ایجاد شرایط باثبات و متعادل میکروبی در بدن کمک می‌کنند.
امروزه اثر پروبیوتیک‌ها در سلامت سیستم گوارش به اثبات رسیده است.
باکتری‌ها از طریق حفظ تعادل میکروب‌های مفید روده در پیشگیری و درمان مشکلات گوارشی موثرند.
مهمترین اثرات آنها در سلامت سیستم گوارش عبارت است از:
- پروبیوتیک‌هایی مانند قرص لاکتول و کپسول سابولار موجب بهبود و درمان مشکلات روده‌ای مانند نفخ، یبوست و اسهال می‌شوند.
- پرودایجست و بایو آی بی اس و فمی لاکت توپلاس از پروبیتیک‌هایی هستند که به بهبود بیماری‌های روده‌ای مانند سندروم روده تحریک پذیر (IBS) و بیماری التهابی روده مانند کرون و کولیت
- پایلوشات از کپسول‌های پروبیوتیکی است که از ابتلا به زخم معده و کاهش علائم آن جلوگیری می‌کند.
مصرف پروبیوتیک‌های جویدنی مانند لاکتوگام و ارالامین از طریق مهار باکتری‌های مضر موجود در دهان به حفظ سلامت دهان و دندان کمک می‌کند.
مصرف غذاها و مکمل‌های حاوی پروبیوتیک مانند بایو فم و پروفم پویا در حفظ فلور طبیعی واژن و جلوگیری از رشد میکروب‌های بیماری‌زا در زنان موثر است.
5- کاهش وزن
در مطالعات مشخص شده است که مصرف برخی از پروبیوتیک‌ها مانند در کاهش وزن و کاهش چربی شکمی موثر است. مصرف مکمل‌های پروبیوتیک‌هایی مانند قرص لاکتول و پرودایجست می‌تواند در این زمینه موثر باشد.
6- کمک به کنترل استرس و بهبود خلق و خو
به روده مغز دوم گفته می‌شود. روده و سیستم عصبی بویژه مغز ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و انتقال دهنده‌های مشترکی عملکرد این دو را تنظیم می‌کنند.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که مصرف Probiotic مانند مودامین به کاهش استرس، اضطراب، بهبود عملکرد شناختی و خلق‌و‌خو کمک می‌کند.
پروبیوتیک در نوزادان و بزرگسالان از طریق بهبود عملکرد بافت موکوسی روده، جلوگیری از رشد باکتری‌های بیماری‌زا و تقویت سیستم ایمنی اثرات مثبتی در درمان و جلوگیری از آلرژی دارد.
بیشتر محصولات پروبیوتیک موجود در سایت نیاز به نگهداری در یخچال ندارند و بایستی در جای خشک، به دور از نور و رطوبت نگهداری شوند، منتها توجه کنید که برخی از فرم‌های پروبیوتیک بایستی در یخچال نگهداری شوند.
ما در داروکده در هر صفحه محصول، در قسمت اطلاعات کاربردی، شرایط نگهداری پروبیوتیک‌ها را بیان کرده‌ایم.
وب سایت داروکده پروبیوتیک‌هایی که نیاز به نگهداری در یخچال را دارند، ارسال نمی‌کند. ولی می‌توانید با مراجعه به صورت حضوری آنها را تهیه کنید.
نکات مهم درباره مکمل پروبیوتیک
در نهایت توجه داشته باشید که محصولات پروبیوتیک متنوعی وجود دارند و لزوما همه آنها فواید فوق را ندارند. به همین دلیل بهتر است مکمل Probiotic با سویه مفید برای مشکل و شرایط خاص خود را با مشورت با پزشک یا تیم علمی داروکده انتخاب کنید.
از آنجایی که باگذشت زمان از تولید محصولات پروبیوتیک تعداد باکتری‌های زنده کاهش می‌یابد، پس به تاریخ انقضاء مکمل‌ها توجه کنید.
بهترین قرص پروبیوتیک در ایران
مکمل های پروبیوتیک ایرانی از نظر برند، فرمولاسیون و وجود ترکیبات پره‌بیوتیک با یکدیگر متفاوت هستند. بهترین پروبیوتیک را بایستی بر اساس نیاز مصرف‌کننده مشخص کرد.
شرکت‌های تک ژن، زیست تخمیر، شرکت گسترش میلاد فارمد، داروسازی امین و بنیان سلامت کسری از مهمترین شرکت‌های داروسازی تولیدکننده پروبیوتیک در ایران هستند.
از مهمترین محصولات این شرکت ها می‌توان به‌قرص فمی لاکت، ویتالاکت، دیلیست، لاکتوگام، پایلوشات، بایوفم، بایو آی بی اس، پرودایجست و ... اشاره کرد.
بهترین قرص پروبیوتیک خارجی
از جمله برند‌های معروف Probiotic خارجی موجود در داروکده می‌توان به نیچر انلی اشاره کرد که محصولات آن با همکاری تکنیکی شرکت نیچرز اونلی آمریکا در داروسازی کیش مدیفارم تولید شده است.
برای مطالعه بیشتر: (پروبیوتیک ها و نقش آنها در بدن) نوشته کوشا شهیدی دکترای داروسازی
سوالات متداول
1- مکمل پروبیوتیک را از کجا تهیه کنیم؟
محصولات پروبیوتیک موجود در بازار به صورت OTC در داروخانه‌ها عرضه می‌شوند. یعنی بدون نیاز به نسخه پزشک می‌توانید کپسول پروبیوتیک را تهیه نمایید.
شما بدون نیاز به مراجعه حضوری به داروخانه می‌توانید از داروکده مکمل‌های پروبیوتیک مورد نیاز خود را خریداری کنید.
همچنین در صورت نیاز می‌توانید به‌صورت تلفنی و به‌صورت رایگان، از تیم علمی داروکده درباره پروبیوتیک مناسب با نیازهای خود مشاوره بگیرید.
و در نهایت بدون هیچ‌گونه هزینه ارسالی در هرجای ایران که باشید سفارش خود را دریافت کنید.
2- بهترین زمان مصرف قرص پروبیوتیک چه زمانی است؟
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که مصرف پروبیوتیک‌ها با غذا ماندگاری آنها را افزایش می‌دهد.
در صورتی که شرکت سازنده یا پزشک دستور مصرف متفاوتی را مشخص نکرده باشد، بهتر است قبل یا در حین غذا پروبیوتیک را مصرف کنید.
3- آیا مصرف مکمل پروبیوتیک چاق کننده است؟
خیر- بلکه حتی مصرف پروبیوتیک به کاهش وزن در برخی از افراد کمک می‌کند. مصرف مکمل‌های پروبیوتیک‌هایی مانند قرص لاکتول و پرودایجست می‌تواند در این زمینه موثر باشد.
4- تا چه مدت باید از پروبیوتیک ها استفاده کنیم؟
مدت زمان مصرف برای داشتن فلور روده سالم به نوع پروبیوتیک مصرفی بستگی دارد. اما نکته کلیدی مصرف مداوم و بدون وقفه این مکمل هاست. اما به طور کلی، پروبیوتیک های زنده می‌توانند در طی چند هفته در دستگاه گوارش ساکن شوند.
5- آیا مکمل‌های پروبیوتیک یخچالی بهتر از پروبیوتیک‌های غیر یخچالی هستند؟
خیر- لزوما پروبیوتیک‌های بهتر نیستند. زیرا با پیشرفت تکنولوژی پروبیوتیک‌های پایداری تولید می‌شوند که به اندازه پروبیوتیک‌های یخچالی، برای مدت زمان مشابهی زنده می‌مانند و موثرند.
6- آیا باید به همراه آنتی بیوتیک مکمل پروبیوتیک مصرف کرد؟
ابتدا بایستی با پزشک خود در این زمینه مشورت کنید.
بهتر است تا زمانیکه در دوره درمان آنتی بیوتیکی هستید از پروبیوتیک‌ها استفاده کنید تا فلور روده شما به طور کامل از بین نرود و سرعت ریکاوری بعد از بیماری افزایش یابد.
