رایج ترین جراحی های لاغری در ایران (قسمت اول)

کدام جراحی کاهش وزن  مناسب شماست؟ جراحی های لاغری می توانند در افراد مبتلا به چاقی های مفرط و یا افرادی که دارای اضافه وزن به همراه یک یا چند بیماری زمینه ای هستند بهترین روش کاهش وزن باشند. اغلب این افراد سایر روش های کاهش وزن مانند رژیم درمانی را طی کرده اند و نتوانسته اند به وزن مورد نظر خود دست یابند.

 این جراحی ها  می توانند به شیوه های مختلفی در کاهش وزن موثر باشند و  به طور کلی سه دسته هستند:
1- جراحی های با ایجاد مسیر عصبی 
این جراحی ها جدید ترین روش کاهش وزن هستند که با کاشت یک دستگاه الکتریکی و قطع پیام های عصبی بین مغز و معده باعث کاهش وزن می شود. این جراحی ها در کشور ما رایج نیست.

2- جراحی های با هدف کم کردن حجم معده (محدود کننده)
این جراحی ها  با کوچک کردن حجم معده و کاهش سرعت هضم همراه هستند. یک معده نرمال می تواند در حدود سه پیمانه غذا را در خود نگه دارد. بعد از انجام این دسته جراحی ها این حجم می تواند به کمتر از 28 گرم کاهش یابد که این میزان می تواند در طول زمان به 2 تا 3 برابر این مقدار، افزایش یابد. در این جراحی ها فرآیند موفقیت بر اساس کاهش حجم معده، کاهش دریافت و افزایش کاهش وزن استوار است.

3- جراحی های با هدف کم کردن جذب
در این جراحی ها مسیر دریافت غذا تغییر می یابد. این شکل از جراحی ها باعث تغییر در مسیر گوارشی شما با حذف بخشی از مسیر گوارشی و یا ایجاد یک معده کوچک می شوند.

برای مطالعه بیشتر: رژیم دکتر اتکینز چگونه رژیمی است؟

جراحی بای پس: 
این جراحی هر دو رویکرد محدود کننده و سوجذب را شامل می شود. در این جراحی، پزشک معده را به دو بخش تقسیم می کند و جراح، معده فوقانی را مستقیماً به قسمت پایین روده کوچک متصل می کند. 
در اصل، جراح در حال ایجاد میانبر برای غذا است و بخشی از معده و روده کوچک را دور می زند. عبور از این قسمت های دستگاه گوارش بدان معنی است که بدن کالری کمتری را دریافت و جذب می کند. جراحی بای پس معده درمان مؤثر و خوبی برای چاقی مرضی است. با وجود این‌که روش‌های جراحی جدیدی برای کاهش وزن کشف شده است ولی هیچ کدام از آن‌ها در طولانی مدت، نتایج بسیار عالی و ایمن ناشی از بای‌ پس معده را ندارند. امروزه جراحی لاپاراسکوپی بای پس معده سالیانه صدها و هزاران بار در کشور انجام می‌شود. 

- رژیم غذایی:
رژیم غذایی سخت پس از عمل بای‌پس معده به چند دلیل باید ادامه یابد. اول اینکه معده پس از جراحی بسیار کوچکتر شده و در حال بهبودی است. وعده های غذایی بزرگ، مواد غذایی پر فیبر، نوشابه‌های گازدار می توانند به آسیب بافت معده حساس منجر شوند. چهار مرحله از رژیم غذایی بعد از عمل بای‌پس معده شامل:
• مایعات صاف شده: در هفته ابتدایی پس از عمل باید مایعات صاف شده‌ای چون ژله بدون قند، آبگوشت فاقد چربی و شیر کم چرب مصرف شود.
• غذاهای پوره شده و پروتئینی‌ای: در هفته‌ی دوم پسی از عمل با نظر جراح خود غذاهای پوره‌ای را برای چند بار در روز و در حجم کم و با آرامش و سرعت کم آغاز می‌کنید. مدت زمان مصرف یک تکه‌ی کوچک گاهی لازم است تا سی دقیقه زمان ببرد. در این مرحله مصرف روزانه 60 الی 70 گرم پروتئین و حدود 1.5 لیتر از انواع مایعات توصیه می‌شود. 
• غذاهای نرم: در این بخش از برنامه رژیم غذایی بعد از عمل باید به تدریج شروع مواد غذایی با بافت نرم بیشتر شود. این مرحله معمولاً از یک تا سه هفته به طول می‌انجامد، بسته به توصیه‌های جراح یا متخصص تغذیه خود در این مرحله شما قادر به مصرف گوشت بدون چربی و برخی سبزیجات له شده خواهید بود. 
• غذاهای جامد: در آخرین مرحله از رژیم غذایی پس از عمل غذاهای جامد کم‌کم وارد رژیم غذایی فرد خواهد شد. معرفی به سرعت و بیش از حد غذاهای جدید می‌تواند منجر به نفخ، سوزش سر دل و شکم‌ درد شود. ما بین معرفی مواد غذایی جدید باید حداقل یک روز فاصله‌گذاری شود. به دلیل محدودیت در مصرف مواد غذایی پس از جراحی بای‌پس معده جذب برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی کاهش می‌یابد که برای جبران آن انواع مکمل‌های غذایی و مولتی ویتامین‌هایی تجویز خواهد شد. 

- فواید: 
در این روش کاهش وزن سریع و چشمگیر است. و نزدیک به پنجاه در صد از کاهش وزن در شش ماه اول اتفاق می افتد و مسیر کاهش وزن می تواند برای دو سال بعد از جراحی ادامه پیدا کند. به دلیل کاهش وزن سریع عوارض چاقی مانند دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا و ... ممکن است برطرف شوند. مطالعات نشان داده اند که بسیاری از افراد می توانند بیشتر وزن کاسته شده را  برای ده سال حفظ کنند.

- مضرات:
در مصرف غذا به این روش احتمال بروز کمبود مواد مغذی وجود دارد. کمبود شدید کلسیم و اهن می تواند منجر به پوکی استخوان و آنمی شود. در این شرایط شما می بایست رژیم خود را بسیار دقیق رعایت کنید و برای طولانی مدت نیز از مکمل ها استفاده کنید. 
یکی دیگر از خطرات بای پس معدی، بروز بیماری به نام سندروم دامپینگ است که در به دلیل ورود بسیار سریع غذا از معده به روده پیش از هضم مناسب ان است. حدود 85% از افرادی که این جراحی را انجام داده اند بعضی از نشانه های سندرم دامپینگ مانند تهوع و نفخ ،ضعف و اسهال را دارند. این جراحی ها در اغلب افراد غیرقابل بازگشت است و تنها در تعداد کمی از افراد بازگشت پذیری وزن را تجربه می کنند.

- خطرات:
به دلیل پیچیدگی این جراحی، خطرات حین این جراحی نیز بیشتر است. عفونت ها و لخته های خونی بالاترین خطرات هستند. همچنین به دلیل سرعت کاهش وزن، احتمال بروز سنگ های کیسه صفرا در این افراد افزایش می یابد. از سایر خطرات غیر رایج این جراحی می توان به انسداد روده کوچک و آمبولی ریوی اشاره کرد.

در قسمت دوم با چند روش جراحی دیگر آشنا شوید.