ترانکی وال

قرص ترانکی وال حاوی عصاره‎‌ی گیاهان سنبل الطیب، بادرنجبویه، گل ساعتی و رازک است که به منظور رفع اختلالات خواب، کاهش اضطراب و آرام‌بخشی طراحی شده‌است. فرآورده‌های حاوی گیاه سنبل الطیب یا علف گربه، علاوه بر اثرات اثبات شده در اختلالات ‌خواب، در درمان بی‌قراری و اضطراب، تحریک پذیری عصبی، کرامپ‌های قاعدگی، کولیک‌های گوارشی و سردردهای میگرنی نیز بکار می‌روند. فرآورده‌های خوراکی حاوی گیاه بادرنجبویه، افزون بر در درمان اختلالات ‌خواب، بی‌قراری و تحریک پذیری عصبی، در افزایش حافظه و بهبود عملکرد ذهنی نیز موثرند. در حال حاضر گیاه گل ساعتي، يكي از متداولترین آرامبخش‌هاي گياهي است. ترکیبات بیولوژیکی فعال موجود در گل ساعتی از طریق مکانیسم‌های مختلف نظیر اثر آگونیستی بر روی گیرنده‌های بنزودیازپینی مغز، مهار آنزیم‌های کاتابولیزه کننده گابا و مهار فعالیت آنزیم مونو آمین اکسیداز، اثرات آرامبخشی خود را اعمال می‌کنند. فرآورده‌های این گیاه در بهبود اختلالات خواب، كاهش اضطراب و بی‌قراری، کمک به بهبود اختلالات گوارشی با منشا عصبی، رفع گرفتگی‌های عضلانی، کاهش گرگرفتگی در دوران یائسگی، کمک به بهبود علائم ترک اعتیاد و افسردگي نیز بکار می‌روند. گیاه رازک به دلیل اثرات بارز آرامبخشی در ممانعت از تحریک پذیری و برافروختگی، کمک به بهبود اختلالات خلقی مانند کاهش اضطراب و بی‌قراری و رفع بی‌خوابی و سایر اختلالات خواب، به فرمولاسیون ترانکی وال افزوده شده‌است.

جهت بهبود بی‌خوابی و بی‌نظمی در خواب، 1 ساعت قبل از خواب، 1 تا 2 قرص، به مدت 15 الی 30 شب مصرف نمایید. بعد از بهبودی کامل، میزان مصرف ترانکی وال تا قطع کامل دارو، به تدریج کاهش یابد.

در سایر موارد 1 قرص قبل از غذا مصرف شود، در صورت نیاز می‌توان این مقادیر را تا 3 بار در روز تکرار کرد.

مطالعاتی در ارتباط با ایمنی مصرف فرآورده‌های حاوی سنبل الطیب و گل ساعتی در 8 هفته وجود دارد. بی‌خطر بودن استفاده از فرآورده‌های حاوی بادرنجبویه نیز تا 4 ماه تایید شده‌ است. در مطالعات پیشین، مصرف مداوم رازک تا 12 هفته بدون عارضه‌ی جانبی جدی گزارش شده‌است. بهتر است به منظور مشاهده اثرات ترانکی وال، استفاده از این فرآورده 15 تا 30 روز ادامه یابد. پس از این مدت و کسب بهبودی کامل، جهت کاهش عوارض جانبی ترک این فرآورده، به تدریج دوز دارو را قطع کنید. بهتر است، طول مدت استفاده متوالی تا حصول نتایج و سپس کاهش دوز مصرفی، بیش از 8 هفته نباشد، مگر این‌که توصیه‌ی پزشک معالج به ادامه‌ی مصرف باشد.

به طور معمول، حداکثر اثرات کمک درمانی این مکمل، 2 تا 4 هفته پس از استفاده مداوم از آن قابل مشاهده است.

بهترین اثرگذاری فرآورده‌های حاوی سنبل الطیب در کمک به رفع بی‌خوابی در دوزهای روزانه 400 تا 900 میلی‌گرم عصاره و اثرات ضد اضطرابی این گیاه در دوزهای 100 تا 220 میلی‌گرم عصاره، سه بار در روز مشاهده می‌گردد. گل ساعتی در دوزهای روزانه 400 میلی‌گرم عصاره دارای اثرات کمک درمانی مطلوب است. همچنین دوز روزانه موثر عصاره بادرنجبویه در کاهش اضطراب و رفع بی‌خوابی، 300 تا 600 میلی‌گرم می‌باشد. مصرف روزانه 1500 تا 2000 میلی‌گرم پودر خشک گل‌های ماده‌ی مخروطی شکل (Strobile) گیاه رازک و یا 60 میلی عصاره‌ی گیاه در صورت ترکیب با سنبل الطیب، در بهبود بی‌خوابی موثر ذکر شده‌است. البته لازم به ذکر است که مقادیر گفته شده، مربوط به فرآورده‌های تک جزئی است و در فرآورده‌ای مانند ترانکی وال، به دلیل هم افزایی اثرات، با وجود استفاده از مقادیر کمتر عصاره‌ها، همچنان اثرات کمک درمانی مورد نظر مشاهده می‌گردد.

مطالعات متعدد بر اثرات مثبت مصرف مکمل‌های حاوی سنبل الطیب در ترکیب با بادرنجبویه و گل ساعتی و یا رازک در بهبود کیفیت خواب، کوتاه کردن زمان به خواب رفتن در شب، کاهش بیدار شدن در شب و عدم خواب آلودگی یا اختلال در عملکرد در روز بعد اشاره دارد. اگرچه مطالعاتی در ارتباط با اثرگذاری مصرف فرآورده‌های تک جزئی از هر یک از اجزای گیاهی ترانکی وال در بهبود کیفیت خواب وجود دارد، اما در فرآورده‌های چند جزئی تهیه شده از این گیاهان اثرات بهتری مشاهده شده‌است. جهت رفع بی‌خوابی بهتر است، 1 ساعت قبل از خواب از ترانکی وال استفاده شود.

مطالعات بالینی متعدد به اثرات استفاده از فرآورده‌های حاوی سنبل الطیب و یا ترکیب والرنیک اسید به عنوان یکی از مهمترین ترکیبات فعال بیولوژیکی این گیاه، در کاهش اضطراب تاکید دارند. این گیاه از طریق مکانیسم‌های متنوعی همچون اثرگذاری از طریق گیرنده‌های گلوتاماتی و گیرنده‌های گابا، اثرات ضد اضطرابی و آرام بخشی خود را اعمال می‌کند. عصاره گیاه بادرنجبویه غنی از ترکیبات رزمارینیک اسید، اولئانیک اسید و اورسلیک اسید است. این ترکیبات به علت تمایل نسبی به گیرنده‌های گابا، با اتصال به این گیرنده‌ها سبب افزایش سطح گابا در مغز می‌شوند که می‌تواند دلیلی برای اثرات آرام‌بخشی و ضد اضطرابی این گیاه باشد. اثربخشی مصرف گیاه گل ساعتی در کاهش اضطراب، بی‌قراری و کاهش اضطراب پیش از جراحی در منابع معتبری ذکر شده‌است. بررسی نتایج یک کارآزمایی بالینی بر روی مبتلایان به اختلال اضطراب فراگیر نشان می‌دهد، مصرف روزانه 400 میلی‌گرم گل ساعتی به مدت 4 هفته می‌تواند در کاهش علائم اضطرابی به اندازه‌ی اگزازپام موثر باشد و هیچ تفاوت معناداری بین این دو شیوه‌ی درمان مشاهده نشده‌است. همچنین برخی پژوهش‌ها به رابطه‌ی میان مصرف فرآورده‌های حاوی رازک در کاهش اضطراب و بی‌قراری، از طریق اثرگذاری بر گیرنده‌های گابا اشاره دارند.

علیرغم اثرات قابل توجه ترانکی به عنوان یک این فرآورده‌ی گیاهی‌ موثر در القای آرامش، کاهش اضطراب و رفع بی‌خوابی، نباید بدون مشورت با پزشک جایگزین دارو گردد. زیرا ممکن است نظر پزشک به استفاده از داروهای شیمیایی قوی‌تر و با اثربخشی سریع‌تر، به جای استفاده از فرآورده‌ها‌ی گیاهی باشد. همچنین قطع ناگهانی برخی داروهای خواب آور، ممکن است منجر به عوارض آزاردهنده‌ای شود. از این رو، استفاده از این محصول در مواردی که به تجویز دارو نیازی نیست، توصیه می‌گردد.

‌گیاه بادرنجبویه به عنوان یکی از اجزای بکار رفته در فرمولاسیون ترانکی وال با افزایش حافظه و افزایش عملکرد شناختی در زوال عقل و به ویژه آلزایمر موثر است. عصاره و اسانس حاصل از برگ‌های این گیاه از طریق اثرات آنتی اکسیدانی و مهار استیل کولین استراز در جلوگیری از پیشرفت آلزایمر موثر هستند. همچنین در مطالعه‌ای بر روی گیاه رازک، به نقش اسیدهای تلخ رازک رسیده (MHBAs) و ایزو آلفا اسیدها (IAAs) در افزایش عملکرد شناختی، از طریق تحریگ عصب واگ و متعاقبا افزایش دوپامین، نوراپی نفرین و استیل کولین اشاره شده‌است. علاوه بر این، اثرات رازک در پیشگیری از زوال عقل نیز گزارش شده‌است. اما بادرنجبویه و رازک کمتر از 30 درصد از ترکیب قرص ترانکی وال را تشکیل می‌دهند و قسمت اعظم این فرآورده از سنبل الطیب و گل ساعتی تشکیل شده‌است که در بهبود علائم آلزایمر و زوال عقل اثرات قابل توجهی ندارند. از این رو نمی‌توان از این فرآورده انتظار اثربخشی قابل قیاس با مکمل‌های تخصصی در افزایش عملکرد شناختی و تقویت حافظه را داشت.

مصرف این فرآورده در کودکان زیر 12 سال، باید تحت نظارت پزشک انجام گیرد.

استفاده از ترانکی وال در کنار داروهای خواب آور و یا سایر محصولات موثر در القای خواب که فرمولاسیون گیاهی دارند و یا تحت عنوان مکمل به فروش می‌رسند، ممکن است سبب تشدید اثرات آرامبخشی/ خواب آوری و افزایش عوارض جانبی از جمله ایجاد خواب آلودگی در روز بعد از مصرف و کاهش هوشیاری گردد. از این رو بهتر است از مصرف همزمان ترانکی وال با سایر فرآورده‌های خواب آور بدون مشورت پزشک و یا داروساز خودداری شود.

حداکثر دوز مجاز برای عصاره‌ها‌ی سنبل الطیب و گیاه گل ساعتی گزارش نشده‌است و مصرف روزانه 900 میلی‌گرم عصاره سنبل الطیب و 8 گرم گیاه گل ساعتی متداول است. بیشترین دوز مشاهده شده در مطالعات 1600 میلی‌گرم عصاره‌ی بادرنجبویه است. حداکثر دوز مجاز مصرف رازک، در منابع معتبر ذکر نشده‌است و استفاده از 2 گرم پودر اندام دارویی گیاه رازک مرسوم است. با توجه به اثرگذاری در دوز پیشنهادی توسط شرکت سازنده، به منظور جلوگیری از بروز عوارض جانبی ناخواسته بهتر است، دوز مکمل مصرفی را افزایش ندهید، مگر در صورت صلاحدید پزشک معالج.

استفاده از ترانکی وال در دوزهای معمول ایمن بوده و به ندرت باعث ایجاد عوارض می‌شود. عوارض ترانکی وال دینه در برخی افراد با سر درد، کاهش هوشیاری، خواب آلودگی، برافروختگی و اختلالات گوارشی خفیف، نمود می یابد.

به علت وجود تقلبات دارویی، مشخص نبودن مقدار ترکیبات موثره و بستگی مستقیم اثربخشی به میزان ترکیبات موثره، توصیه می‌شود که از گیاهان موجود در بازار دارویی استفاده نشود. ضمناً در صورت استفاده از پودر گیاه، باید از برداشت گیاه تازه بیش از 6 ماه سپری نشده باشد. در پروسه‌ی تهیه‌ی فرآورده‌های دارای مجوز سازمان غذا و دارو، به منظور حصول بیشترین ماده‌ی موثره، از منبع گیاهی مطابق با استانداردهای فارماکوپه‌ای استفاده می‌شود و بدین ترتیب کیفیت محصول تضمین می‌گردد. در صورتی که چنین نظارتی درباره‌ی گیاه خام و یا عصاره‌های غیر استاندارد وجود ندارد.

استفاده از ترانکی وال در مصرف کنندگان داروهای تضعیف کننده سیستم اعصاب مرکزی و مبتلایان به افسردگی بهتر است با احتیاط و با نظر پزشک صورت گیرد. همچنین با توجه به وجود بادرنجبویه و رازک در این فرآورده، افراد مبتلا به گلوکوم و مبتلایان به کم کاری تیروئید و مبتلایان به بیماری‌های وابسته به هورمون استروژن مانند سرطان سینه و اندومتریوز پیش از مصرف این فرآورده با پزشک مشورت نمایند، اگرچه مقادیر بکار رفته از این گیاهان در این فرمولاسیون، کمتر از 30 درصد هر قرص را تشکیل می‌دهد.

بهتر است مصرف این فرآورده دو هفته پیش از جراحی، به دلیل تشدید عارضه‌ی خواب آلودگی ناشی از داروهای بیهوشی قطع گردد.

مصرف همزمان این فرآورده ممکن است با الکل، آرام بخش/خواب آورها (کلونازپام، آلپزاولام و زولپیدم)، باربیتورات‌ها (فنوباربیتال، پریمیدون)، آنتی هیستامین‌های نسل اول (دیفن هیدرامین، کلماستین و کلرفنیرامین)، آنالوگ‌های گابا (گاباپنتین)، داروهای مهار کننده مونو آمین اکسیداز (ترانیل سیپرومین و فنلزین)، ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای (آمی تریپتیلین، دوکسپین)، مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (سرترالین، فلوکستین) و مسکن‌های اپیوئیدی (مورفین، کدئین، متادون) تداخل داشته باشد. از این رو بهتر است در صورت استفاده از داروهای فوق، قبل از مصرف ترانکی وال، با پزشک خود مشورت نمایید.

افراد حساس به اجزای این فرمولاسیون، مبتلایان به اختلال عملکرد کبدی و بانوان باردار و یا شیرده، بهتر است از مصرف این دارو پرهیز نمایند.

مصرف این فرآورده در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود.

گردآوری شده توسط تیم علمی مجله‌ی داروکده