همه چیز درباره نقرس

نقرس یکی از انواع بیماری های رماتیسمی است که در اثر رسوب کریستال های اسید اوریک در مفاصل به وجود می آید. برخی از غذاهایی که ما می خوریم پس از ورود به بدن موادی به نام پورین می سازند که اسید اوریک از این ماده ساخته می شود. در صورت عدم تعادل و بالا رفتن میزان اسید اوریک در بدن کریستال هایی از آن تشکیل می شود که با رسوب در مفاصل می تواند سبب حملات درد مفصلی شود. به علاوه سبب ایجاد سنگ کلیه شده و باعث توقف فیلتراسیون در کلیه می شود که در پی آن نارسایی کلیه به وجود خواهد آمد. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید: چند علامت آرتریت روماتوئید که نباید نادیده گرفته شوند

علائم نقرس
حملات حاد نقرس شامل درد ناگهانی مفصل به همراه حرارت، ورم و قرمزی مفصل می باشد که با کوچکترین لمس درد ایجاد می شود. شایعترین محل حمله نقرس قاعده انگشت شست پا می باشد البته سایر مفاصل شامل مفصل پاشنه، زانو، مچ، انگشتان دست و آرنج نیز می توانند دچار مشکل شوند. در بعضی افراد درد حاد مفصل آنقدر شدید است که حتی با تماس ملحفه خواب با شست پا درد شدید ایجاد می کند. حملات فوق معمولا به صورت خود بخود طی ساعت ها و یا روزها با یا بدون درمان فروکش می کنند. اما معمولا عود کننده هستند. در موارد نادر یک حمله حاد نقرسی ممکن است هفته ها ادامه یابد. اکثر افراد مبتلا به نقرس حملات تکراری و عود کننده را تجربه می کنند. 

چه کسانی به نقرس مبتلا می شوند؟
در طی 20 سال گذشته شیوع نقرس در آمریکا رو به افزایش بوده است. در حال حاضر 8.3 میلیون نفر یعنی حدود 4 درصد از آمریکایی ها به نقرس مبتلا هستند. شیوع نقرس در مردان بیشتر از زنان است و همچنین در سیاه پوستان آمریکایی بیش از سفیدپوستان دیده می شود. با افزایش سن شیوع آن بیشتر می شود و حدود 75 سالگی بیشترین سن شیوع آن است. در زنان معمولا پس از یائسگی رخ می دهد. حدود 21 درصد از جمعیت آمریکا اسیداوریک بالا دارند که اصطلاحا به آن هیپراورسمیا گفته می شود و البته بخشی از آنها به نقرس مبتلا می شوند. در صورت ابتلا والدین به نقرس حدود 20 درصد ریسک ابتلا به نقرس در فرزندان بیشتر است.

عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به نقرس 
چاقی و افزایش وزن به خصوص در جوانی، مصرف الکل، فشار خون بالا، عملکرد غیر طبیعی کلیه ها از عوامل خطر ساز ابتلا به نقرس می باشند. بعضی داروها و بیماری ها نیز سبب افزایش اسیداوریک در خون می شوند. تعداد زیادی از افراد مبتلا به نقرس به کاهش عملکرد کلیه نیز مبتلا می شوند. 

نقرس در شست پا
قاعده مفصل شست پا شایعترین محل درگیری نقرس می باشد و در صورت عدم درمان حملات تکرار شونده است. برای درمان حتی اگر درد مفصل فروکش کرده باشد باید به پزشک مراجعه شود چرا که سایر مفاصل، تاندون ها و دیگر بافت ها می توانند آسیب ببینند. 

نقرس در انگشتان دست
در بعضی از افراد کریستال های اسید اوریک در انگشتان رسوب می کند. برای کاهش درد مفاصل آسیب دیده یکی از کارها استراحت دادن به مفصل می باشد.

نقرس در آرنج
مفصل آرنج و زانو نیز ممکن است درگیر نقرس شوند. در بیماران مبتلا به نقرس با درگیری آرنج علاوه بر درد و تورم و قرمزی بیرون زدگی آرنج نیز قابل مشاهده است. 

تشخیص نقرس در مفاصل
شکایت بیمار از حملات مکرر مفصل دردناک می تواند بیانگر ابتلا به نقرس باشد. به خصوص در قاعده شست پا و یا پاشنه یا زانو. مطمئن ترین آزمایش تشخیصی برای نقرس پیدا کردن کریستال های اسید اوریک در مایع مفصل می باشد که توسط کشیدن مایع مفصلی به دست می آید. در این روش از بی حسی موضعی استفاده شده و در شرایط کاملا استریل مایع مفصل برای ارزیابی توسط سرنگ های مخصوص کشیده می شود. البته لازم به ذکر است اولین گام در تشخیص اندازه گیری میزان اسید اوریک خون می باشد. 

پیشگیری از حملات نقرس
استفاده از میزان مناسب و کافی مایعات به پیشگیری از حملات حاد نقرس کمک می کند و سبب کاهش تشکیل سنگ کلیه در این افراد می گردد. الکل به دلیل خاصیت دیورتیک و یا ادرار آوری سبب کاهش مایعات بدن شده و باعث تشدید حملات نقرس می شود.

سایر روش های پیشگیری از نقرس
با تغییر در رژیم غذایی می توان به کاهش سطح اسیداوریک کمک کرد . همانطور که قبلا ذکر شد پورین طی فعل و انفعالاتی در بدن به اسید اوریک تبدیل می شود بنابراین باید تا حد امکان مصرف مواد غذایی پورین دار مانند گوشت، جگر، قلوه و غذاهایی از این دست را محدود کرد. مصرف غذاهای گوشتی خطر حملات نقرس را افزایش می دهند. کاهش وزن نیز خطر عود حملات نقرس را کاهش می دهد. 

درمان دارویی نقرس
داروهای مشخصی سبب کاهش درد و التهاب در حملات نقرس می شوند از جمله داروهای ضدالتهاب مثل ایبوپروفن. کلشی سین و کورتیکواستروئیدها نیز معمولا در نقرس مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از داروها نیز سطح اسیداوریک خون را پایین می آورند و از رسوب آن در مفاصل، کلیه ها و بافت ها جلوگیری می کنند و از این طریق از حملات نقرس پیشگیری می کنند. از این داروها می توان به آلوپرینول، فبوکسوستات و پروبنسید اشاره کرد. 

سرانجام نقرس
تحقیقات در زمینه بیماری نقرس همچنان ادامه دارد و دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که پروتئین های حیوانی در افزایش نقرس بی تاثیر نیستند. همچنین محققان در پی داروهای جدیدی هستند که بتوانند سطح اسید اوریک خون را پایین آورده و باعث تسکین و بهبود نقرس شوند و در عین حال عوارض جانبی کمتری داشته باشند.