همه چیز درباره گل مژه و شالازیون

گل مژه چیست؟
گل مژه یک توده کوچک و دردناک است که داخل یا بیرون پلک ایجاد می‌شود. گل مژه ممکن است به صورت یک جوش لای مژه ها دیده شود. چنانچه گل مژه در قسمت زیرین پلک ایجاد شود در ابتدا کمتر مشخص می‌شود. گل مژه می‌تواند باعث قرمزی، تورم و حساسیت به لمس پلک شود. گاهی اوقات ممکن است گل مژه باعث احساس درد و سوزش در چشم نیز بشود.

شالازیون چیست؟
شالازیون توده ای است که به علت بسته شدن غدد چربی روی پلک ایجاد می شود. گاهی اوقات شالازیون  در واقع یک گل مژه است که به مرور زمان سفت و سخت شده است. برخلاف گل مژه، شالازیون تقریباً همیشه فاقد درد می باشد.

چه عواملی باعث ایجاد گل مژه می شوند؟
عامل اصلی ایجاد گل مژه باکتری است. در واقع باکتری باعث ایجاد عفونت در غدد چربی داخل پلک و یا فولیکول مژه می شود. این باکتری ها می توانند از هر چیزی که به چشم ها مالیده می شوند مثل دست آلوده و یا لوازم آرایش آلوده به ناحیه پلک برسند.  افرادی که دچار آلرژی فصلی هستند معمولاً در فصولی مثل بهار که آلرژی شایع تر است بیشتر دچار گل مژه می شوند. زیرا به دلیل آلرژی چشم فرد دچار خارش و سوزش شده و ممکن است فرد با دست آلوده چشم خود را بخاراند که همین مسئله باعث آلوده شدن چشم و ایجاد گل مژه می شود. همچنین افرادی که مبتلا به بلفاریت هستند بیش از سایرین در معرض ایجاد گل مژه می‌باشند. بلفاریت نوعی التهاب لبه پلک‌ها است.

چه عواملی باعث ایجاد شالازیون می شوند؟
 برخی غدد کوچک در ناحیه لبه پلک ها وجود دارند  که از خودشان چربی ترشح می‌کنند. چنانچه این غدد، چربی غلیظ تولید کنند و یا مجرای آنها به هر دلیلی بسته شود، چربی تولید شده به راحتی خارج نشده و باعث ایجاد تورم و توده در آن ناحیه می شود. اغلب اوقات پزشک به راحتی نمی تواند علت دقیق ایجاد شالازیون را به بیمار بگوید. اما به طور کلی نوع پوست فرد و وجود برخی مشکلات مانند بلفاریت می‌توانند از علل شایع شالازیون در اغلب افراد باشند. گاهی اوقات گل مژه داخل پلک بعد از مدتی تبدیل به شالازیون می شود.

بیشتر بخوانید: محافظت از پلک چشم در برابر عفونت و التهاب

تفاوت گل مژه و شالازیون چیست؟
 تشخیص بین گل مژه و شالازیون کمی دشوار است.اما این دو تفاوت هایی با هم دارند که می تواند به تشخیص کمک کند. مهم ترین نکته این است که گل مژه عفونی بوده در حالی که شالازیون  با عفونت همراه نیست. قسمت چرکی روی گل مژه دیده می شود که اغلب به صورت یک نقطه چرکی روی گل مژه قابل مشاهده است. گل مژه می‌تواند باعث ایجاد درد و خارش شود. همچنین گاهی اوقات گل مژه باعث آبریزش از چشم و حساسیت به نور می شود. علاوه بر این گل مژه می‌تواند باعث شود که پلک متورم شود.
شالازیون معمولاً با درد همراه نیست و در مراحل اولیه فقط تورم و برجستگی مشاهده می‌شود. هنگامی که غدد ترشح کننده چربی بسته شوند، شالازیون ایجاد می شود گاهی اوقات به دلیل وجود باکتری ها  این حالت می تواند باعث ایجاد گل مژه در فرد نیز بشود.

 به هیچ وجه گل مژه را دستکاری نکنید
 گل مژه معمولاً شباهت زیادی به جوش دارد و این مسئله ممکن است فرد را وسوسه کند که آن را فشار دهد. به هیچ وقت گل مژه و شالازیون را فشار ندهید و آنها را دستکاری نکنید. بهترین کار این است که آنها را به حال خود رها کنید. هم گل مژه و هم شالازیون معمولاً ظرف چند روز تا چند هفته خود به خود بهبود پیدا می‌کنند.

کمپرس گرم روند بهبود را تسریع می بخشد 
یک حوله تمیز را در آب داغ غوطه ور کرده و سپس آن را به آرامی به مدت 10 تا 15 دقیقه روی پلک بگذارید. این کار را می توانید 3 تا 5? بار در روز انجام دهید. این کار باعث نرم شدن و باز شدن لخته ها در شالازیون و یا گل مژه می شود. اگر اطمینان دارید که ضایعه روی پلک شما  شالازیون است می توانید به آرامی آن ناحیه را  ماساژ دهید. دقت کنید که شالازیون را هرگز فشار ندهید بلکه به آرامی آن رابا نوک انگشتان ماساژ دهید تا به جذب و خروج چربی ها کمک کنید. دقت کنید این کار را با دستان کاملاً تمیز انجام دهید. اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که به طور معمول دچار شالازیون یا گل مژه می شوید بهتر است روزانه کمپرس آب گرم پلک ها را انجام دهید. در ضمن بهداشت را به دقت رعایت کنید.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
 اغلب اوقات گل مژه و شالازیون خود به خود از بین می روند و نیازی به درمان ندارند. اما چنانچه ضایعه پس از گذشت چند روز بهبود نیافت باید به پزشک مراجعه کنید. علاوه بر این اگر ضایعه به سرعت بزرگ شده باشد، دچار خونریزی باشد و بر بینایی تاثیر گذاشته باشد باید حتماً به پزشک مراجعه شود. همچنین چنانچه ضایعه بزرگ بوده و باعث قرمزی گونه ها و بخش های دیگر صورت شود حتماً باید به پزشک مراجعه کرد زیرا این علامت ممکن است به دلیل انتشار عفونت باشد.
 پزشک اغلب با مشاهده و بررسی دقیق ضایعه به کمک ذره بین قادر به تشخیص گل مژه از شالازیون است. اگر گل مژه دردناک بوده و پس از یک تا دو هفته بهتر نشود ممکن است پزشک مجبور به تخلیه آن شود. پزشک ابتدا منطقه را بی حس کرده سپس با کمک لوازم استریل و در محیطی استریل ضایعه را تخلیه می کند. گاهی اوقات نیز پزشک برای بیمار پمادهای موضعی آنتی بیوتیک تجویز می کند.
در مورد شالازیون نیز در صورتی که ضایعه پس از مدتی بهبود نیابد پزشک درمان های مختلفی برای بیمار تجویز می کند. مثلاً گاهی اوقات پزشک مجبور به تزریق استروئید داخل ضایعه می شود.

 پیشگیری از گل مژه و شالازیون (مواد آرایشی)
چنانچه فرد دچار گل مژه و یا شالازیون باشد باید تا زمان بهبود از مصرف هرگونه لوازم آرایش چشم مانند خط چشم، ریمل و یا سایر وسایل آرایشی مربوط به چشم خودداری کند. یکی از راه های پیشگیری از گل مژه عدم استفاده از وسایل آرایشی چشم است. برای پیشگیری از گل مژه و رعایت بهداشت چشم و پلک ها بهتر است وسایل آرایشی چشم را بیش از 6 ماه مصرف نکنید و آنها را پس از شش ماه دور بیندازید. وسایل آرایش چشم یک وسیله شخصی محسوب شده و هرگز نباید به صورت اشتراکی مورد استفاده قرار گیرند. نکته مهم دیگر این است که آرایش چشم ها را شب ها قبل از خواب به دقت پاک کنید و به هیچ وجه با آرایش نخوابید.

پیشگیری از گل مژه و شالازیون (لنزهای تماسی)
چنانچه ازلنزهای تماسی استفاده می کنید قبل از استفاده آنها را به دقت تمیز کنید. پزشک روش صحیح تمیز و ضدعفونی کردن لنز را به شما آموزش می دهد. قبل از تمیز کردن، گذاشتن و یا برداشتن لنز حتماً دست های خود را به دقت بشویید و در صورت بروز گل مژه و شالازیون از لنزهای تماسی استفاده نکنید.

پیشگیری از گل مژه و شالازیون (شستشوی دست ها) 
دست ها می‌توانند یکی از آلوده ترین قسمت های بدن باشند زیرا به طور مرتب با اشیای مختلف در تماس هستند. یکی از مهمترین دلایل ایجاد گل مژه آلودگی دست ها است. به طور مرتب دست های خود را با آب و صابون بشویید و در صورتی که در محیطی هستید که آب در اختیار ندارید دست های خود را با ژل های ضد عفونی کننده که به آب نیاز ندارند و بر پایه الکل هستند ضدعفونی کنید. در صورت خارش چشم ها تا حد ممکن از دست زدن به آنها خودداری کنید و در صورت وجود آلرژی از داروهای ضد آلرژی استفاده کنید.