چربی خون و فشار خون

چربی های خون تری گلیسرید 
کالری اضافی رژیم غذایی به شکل چربی ذخیره بنام تری گلیسرید در بدن انباشته می شود. سطح تری گلیسرید خون ممکن است به دلیل اضافه وزن و چاقی، بی تحرکی، استعمال دخانیات و یا رژیم غذایی پرکربوهیدرات افزایش یابد. اگرچه برخی بیماری ها و اختلالات ژنتیکی نیز ممکن است موجب افزایش تری کلیسرید خون شوند. افراد با سطح تری گلیسرید خون بالا اغلب به سطح بالای کلسترول LDL و سطح پایین کلسترول HDL نیز مبتلا هستند. معمولا سطح تری گلیسرید خون در افراد دیابتی افزایش می یابد. 

کلسترول 
یکی از انواع چربی ها می باشد که در تمام سلول های بدن وجود دارد. کلسترول بالا یکی از علل اصلی قابل کنترل برای بیماری قلبی عروقی، حمله قلبی و سکته مغزی است. چنانچه کلسترول خون افزایش یابد، خطر بروز بیماری قلبی عروقی نیز افزایش می یابد. سطح کلسترول خون می تواند تحت تأثیر سن، جنس، رژیم غذایی و سابقه خانوادگی ابتلاء به کلسترول بالا قرار گیرد. کلسترول خون بالا معمولا هیچ علامتی ندارد و اندازه گیری چربی های خون تنها راه تعیین میزان کلسترول خون می باشد. دو شکل اصلی کلسترول عبارتند از : کلسترولLDL و کلسترول HDL. 

کلسترول LDL یا کلسترول بد
کلسترول LDL یا لیپو پروتئین با چگالی کم، ذرات کلسترول را از طریق خون به بافت های مختلف بدن منتقل می کند. کلسترول LDL اضافی خون با اتصال به دیواره شریان ها موجب افزایش ضخامت دیواره شریان های قلب و مغز می شود و در نتیجه موجب کاهش انعطاف پذیری این شریان ها می گردد که به این وضعیت تصلب شرایین می گویند. 

کلسترول HDL یا کلسترول خوب
کلسترول HDL لیپو پروتئین با چگالی بالا مانند یک رفتگر عمل کرده و کلسترول LDL را از شریان ها به کبد منتقل می کند و به پاک شدن کلسترول LDL از شریان ها کمک می کند. سطح مطلوب کلسترول (خوب) HDL می تواند از حمله قلبی و سکته مغزی جلوگیری کند. 

برای مطالعه بیشتر: کلسترول عوامل بالا برنده و درمان ها

منابع اصلی چربی های اشباع و کلسترول در رژیم غذایی
چربی های ترانس که طی فرآیند تبدیل روغن مایع به روغن جامد در کارخانه تولید می شوند و چربی های اشباع باید در رژیم غذایی افراد مبتلا به چربی خون بالا محدود شوند زیرا مصرف آن ها خطر بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهد. منابع غذایی نظیر مواد غذایی سرخ شده، پیتزا و سایر فست فودها، بیسکویت ها و شیرینی ها حاوی روغن ترانس زیاد و منابع غذایی نظیر کره، خامه، سرشیر، گوشت قرمز، زرده تخم مرغ، سوسیس، کالباس و یا لبنیات با میزان چربی 2%‌ یا بیشتر حاوی چربی های اشباع و کلسترول زیاد می باشند.

منابع اصلی چربی های غیراشباع در رژیم غذایی
در مقابل چربی های اشباع گروه دیگری از چربی ها بنام چربی های غیر اشباع قرار دارند. هنگامی که چربی های غیر اشباع در رژیم غذایی جایگزین چربی های اشباع و ترانس شوند به بهبود کلسترول خون کمک می کنند و بنابراین خطر بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهند. ماهی، آووکادو، مغزدانه ها، روغن های گیاهی مانند روغن سویا، روغن کانولا، روغن زیتون، روغن ذرت و روغن آفتابگردان از منابع غذایی خوب چربی های غیر اشباع هستند. 

اهداف کنترل چربی های خون 

فشار خون
قلب یک پمپ عضلانی است که در قفسه سینه قرار دارد و کار آن انتقال خون شریانی با مقادیر فراوان اکسیژن و مواد غذایی از طریق شریان های بزرگ به سراسر بدن می باشد. گردش خون در عروق بدن به فشار مناسب نیاز دارد. با هر ضربان قلب، خونی که پمپ می شود به دیواره عروق فشاری را وارد می کند. هنگامی که قلب و عروق سالم باشند، عروق قابلیت انقباض و انبساط کافی دارند و این انقباض (فشار خون سیستول) و انبساط (فشار دیاستول) ایجاد فشار خون می کند. اما هنگامی که عروق دچار انسداد باشند و یا انعطاف پذیری آن ها کم باشد پمپ خون توسط قلب دشوارتر بوده و فشار در عروق افزایش می یابد که به آن فشار خون بالا گفته می شود.

تشخیص فشار خون بالا
معمولا فشار خون بالا هیچگونه علامتی ندارد. به همین دلیل فشار خون بالا را قاتل خاموش می نامند زیرا افرادی که فشار خون بالا دارند. تشخیص فشار خون بالا، اولین و اساسی ترین قدم در کنترل آن می باشد که با بررسی سوابق بیمار و معاینات پزشکی شامل اندازه گیری فشار خون با دستگاه فشار سنج می توان این بیماری را تشخیص داد. فشار خون سیستول 140 میلی متر جیوه یا بیشتر و یا فشار خون دیاسترول 90 میلی متر جیوه یا بیشتر را فشار خون بالا می نامند.

مقادیر طبیعی و غیر طبیعی فشار خون بر اساس راهنمای انجمن قلب آمریکا 

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره فشار خون بالا

دلایل فشار خون بالا
اگرچه در بیشتر موارد دلیل فشار خون بالا نامشخص است اما دلایل شناخته شده فشار خون بالا را می توان به موارد قابل کنترل و غیر قابل کنترل طبقه بندی نمود.

دلایل غیر قابل کنترل
1- سن 2- جنس (پس از 65 سال احتمال ابتلاء به فشار خون بالا در زنان بیشتر از مردان می باشد.) 3- نژاد 4- سابقه خانوادگی فشار خون بالا 

دلایل قابل کنترل 
1- کم تحرکی 2- رژیم غذایی حاوی نمک یا چربی اشباع زیاد 3- عدم مصرف کافی سبزی و میوه 4- چاقی و اضافه وزن 5- مصرف الکل 6- استعمال دخانیات 7- استرس

فشار خون بالا و دیابت 
در افراد دیابتی بخصوص افراد دیابتی نوع 2، فشار خون بالا بسیار شایع است و تقریبا نیمی از آن ها به فشار خون بالا مبتلا هستند و حفظ فشار خون در محدوده کم تر از 90/140 میلی متر جیوه باعث کاهش خطر بروز بیماری ها قلبی عروقی می شود. 

درمان فشار خون بالا
پزشک سعی می کند تا فشار خون بالا را به کمک تغییر شیوه زندگی شامل تجویز رژیم غذایی مناسب، توصیه به افزایش فعالیت بدنی و در صورت نیاز دارو کنترل کند. برای کنترل فشار خون، یک رژیم غذایی محدود از منابع سدیم و غنی از منابع پتاسیم ضروری است. زیرا پتاسیم تأثیر سدیم را در افزایش فشار خون کاهش می دهد. 

منابع غذایی که مصرف آن ها برای کنترل فشار خون باید محدود شود:
غذاهای سرخ شده یا فرایند شده مانند انواع سس ها، رب ها، سوپ ها و غذاهای کنسروی، سوسیس، کالباس، پنیرهای شور، زیتون شور، چیپس و پفک. 

منابع غذایی که مصرف آن ها برای کنترل فشار خون توصیه می شود:
سیر، پیاز، اسفناج، قارچ، حبوبات، گوجه فرنگی، آووکادو، بروکلی، کلم سبز، بامیه، خیار، کاهو لوبیا سبز، مارچوبه، سیب، مرکبات، کیوی، توت فرنگی، طالبی، موز، گریپ فروت، آلو، زردآلو، انار، خرما، شیرکم چرب 1% و ماهی تن. 

توصیه های مفید برای کنترل فشار خون و چربی خون
1- تا حد امکان از مصرف غذاهای سرخ شده پرهیز نموده و بجای آن از غذاهای پخته شده، آب پز یا کبابی استفاده کنید.
2- مصرف 5 واحد سبزی و میوه را در برنامه غذایی روزانه بگنجانید.
3- منابع خوب فیبر مانند غلات سبوس دار، سبزیجات و حبوبات را در برنامه غذایی روزانه بگنجانید. 
4- حداقل دو مرتبه در هفته ماهی بخورید. 
5- دریافت چربی های اشباع و ترانس را در رژیم غذایی محدود کنید. 
6- دریافت گوشت قرمز را محدود کنید و به جای آن گوشت سفید مانند مرغ یا ماهی استفاده کنید.

7- لبنیات کم چرب {با چربی 5/1-1درصد} را انتخاب کنید. 
8- دریافت نوشیدنی های حاوی شکر افزودنی را محدود کنید و بجای آن آب بنوشید. 
9- برای میان وعده ها از مغزدانه ها و آجیل خام استفاده کنید. 
10- راهکارهای کنترل استرس را بیاموزید. 
11- فعالیت بدنی کافی در روز داشته باشید. 
12- از استعمال دخانیات پرهیز کنید.