بیش فعالی در کودکان

ADHD که اختلال کمبود توجه نیز نامیده می شود، یک اختلال رفتاری است که معمولاً برای اولین بار در دوران کودکی تشخیص داده می شود و با بی توجهی، تکانشگری و بیش فعالی در کودک مشخص می شود. این علائم ممکن است با هم ظاهر شده و یا یکی از علائم بدون دیگری رخ دهد. در این مقاله اطلاعاتی کاربردی و مهم در رابطه با بیش فعالی کودکان در اختیار شما عزیزان قرار خواهیم داد.

آنچه در این مقاله می خوانید عبارتست از:

- علائم بیش فعالی در کودکان
- انواع بیش فعالی در کودکان
- بیش فعالی کودک از چه زمانی مشخص می شود؟
- شیوع بیش فعالی در کودکان
- چه عواملی باعث بیش فعالی در کودکان می شود؟
- برای بیش فعالی کودکان به چه دکتری باید مراجعه کرد؟
- بیش فعالی در کودکان تا چه سنی ادامه دارد؟
- آیا بیش فعالی در کودکان خطرناک است؟
- چگونه بیش فعالی کودکان را درمان کنیم؟
- اگر بیش فعالی در کودکی درمان نشود چه می شود؟
- پیشگیری از بیش فعالی در کودکان
- مدت زمان تقریبی مطالعه:7 دقیقه

علائم بیش فعالی در کودکان

موارد زیر شایع ترین علائم ADHD هستند. با این حال هر کودکی ممکن است علایم متفاوتی را تجربه کند. 3 دسته از علائم ADHD شامل موارد زیر می شوند:

بی توجهی:
- مهارت های سازمانی ضعیف و نامتناسب با سن
- اشکال در گوش دادن به سایرین
- نداشتن تمرکز و توانایی مطالعه
- اشکال در رسیدگی به جزئیات
- اشکال در حفظ توجه
- پرتی حواس سریع
- فراموشی

تکانشگری:
- در انجام فعالیت های خود در مدرسه یا بازی با کودکان نمی تواند منتظرنوبت بماند.
- به طور مکرر و اغلب بدون فکر کردن قبل از اقدام، ریسک می کند.
-  در بیشتر مواقع حرف دیگران را قطع می کند.

بیش فعالی:
- در انجام و به پایان رساندن وظایف خود دچار مشکل است و کارها را نیمه تمام رها می کند.
- وقتی روی صندلی می ‌نشیند، دست ‌های بیقرار دارد و یا مدام تکان می خورد.
- بارها و بارها چیزهایی را گم کرده و یا فراموش می کند.
- به نظر می رسد بدون هدف، مدام در حرکت است. 
- برای ماندن در صندلی خود مشکل دارد.
- در انجام فعالیت های آرام اشکال دارد.
- بیش از حد صحبت می کند.

علائم ADHD ممکن است شبیه سایر مشکلات رفتاری باشد. به خاطر داشته باشید که بسیاری از این علائم ممکن است در کودکان و نوجوانانی که ADHD ندارند نیز رخ دهد. یک عنصر کلیدی در تشخیص این است که علائم باید به طور قابل توجهی عملکرد انطباقی کودک را در محیط خانه و مدرسه مختل کنند. 

انواع بیش فعالی در کودکان

سه نوع اصلی ADHD شامل موارد زیر است:

ADHD ترکیبی

رایج ترین نوع ADHD است که با رفتارهای تکانشی، بیش فعالی و همچنین بی توجهی و حواس پرتی خود را نشان می دهد.

ADHD تکانشی/ بیش فعال

با رفتارهای تکانشی و بیش فعالی بدون بی توجهی و حواس پرتی مشخص می شود.

ADHD بی توجه و حواس پرتی

 این نوع ADHD عمدتاً با بی توجهی و حواس پرتی بدون بیش فعالی همراه است.

بیش فعالی کودک از چه زمانی مشخص می شود؟

ADHD را می توان در اوایل چهار سالگی تشخیص داد. برای تشخیص این بیماری در سنین بین چهار تا 16 سالگی، کودک بیش فعال باید شش یا بیشتر علائم را برای بیش از شش ماه نشان دهد که اغلب علائم قبل از 12 سالگی ظاهر می شوند.

شیوع بیش فعالی در کودکان

حدود 5 میلیون کودک (1 کودک از 11 کودک در بازه سنی 4 الی 17 سال) دچار ADHD هستند. 6.8% از کودکان 4 تا 10 ساله (1 در 15)، 11.4% از کودکان 11 تا 14 ساله (1 در 9) و 10.2%  از کودکان 15 تا 17 ساله (1 در 10) مبتلا به این اختلال عصبی-رشدی هستند.

چه عواملی باعث بیش فعالی در کودکان می شود؟

ADHD یکی از موضوعاتی است که در زمینه بهداشت روانی کودکان و نوجوانان بسیار مورد تحقیق قرار گرفته است. با این حال، علت دقیق این اختلال هنوز ناشناخته است. شواهد موجود نشان می دهند که وراثت نقش مهمی در ایجاد ADHD دارد. در واقع بیش فعالی در کودکان یک اختلال بیولوژیکی مبتنی بر ساختار و عملکرد مغز است. دیده شده است که در اغلب کودکان مبتلا، سطوح انتقال دهنده عصبی دوپامین پایین است. همچنین مطالعات تصویربرداری مغز نشان می ‌دهند که متابولیسم مغز بچه بیش فعال، در مناطقی که توجه و قضاوت اجتماعی را کنترل می ‌کند، پایین است.

برای بیش فعالی کودکان به چه دکتری باید مراجعه کرد؟

برای درمان کودکان مبتلا به بیش فعالی لازم است به یک روانپزشک و یک روانشناس جهت تجویز دارو و بهبود مهارت های رفتاری مراجعه نمود. 

بیش فعالی در کودکان تا چه سنی ادامه دارد؟

عدم درمان و پیگیری بیش فعالی در کودکان موجب تشدید مشکلات فرد در طول دوران نوجوانی و بزرگسالی خواهد شد. در واقع پیگیری نکردن به موقع این مسئله، می تواند با مشکلات شخصیت، نوسانات خلقی و یا رفتارهای اعتیاد گونه در بزرگسالی مرتبط باشد. بنابراین نمی توان گفت که بیش فعالی و علائم آن تا چه هنگام ادامه دارند. در بزرگسالی علائم ناشی از این اختلال تغییر کرده و مسائل دیگری را برای فرد ایجاد خواهند نمود. 

آیا بیش فعالی در کودکان خطرناک است؟

علائم اصلی ADHD مانند تکانشگری و بی توجهی، ممکن است باعث شود کودکان به گونه ای رفتار کنند که سلامت آنها به خطر بیفتد. همچنین عدم پیگیری و درمان به موقع این مسئله می تواند در بزرگسالی مشکلات متعددی را برای فرد ایجاد کند. شروع به موقع درمان، از پیچیده تر شدن وضعیت فرد در آینده جلوگیری خواهد نمود. 

چگونه بیش فعالی کودکان را درمان کنیم؟

بسیاری از افراد بدون مراجعه به متخصصان این حوزه، بر اساس رفتارهایی که ممکن است جزو رفتارهای عادی کودکان تلقی شود، اقدام به شناسایی بیش فعالی در کودکان کرده و از مراجعه به فرد حاذق برای تشخیص صحیح خودداری می کنند. اما با مراجعه به هنگام به یک روانپزشک می توان در صورت وجود این اختلال، دارودرمانی را آغاز نمود و با رفتار درمانی همزمان، از مشکلات آتی فرد در دوران بزرگسالی به شیوه موثری جلوگیری کرد.

اگر بیش فعالی در کودکی درمان نشود چه می شود؟

ADHD درمان نشده در بزرگسالان می تواند منجر به اختلالات سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی شود. زیرا در اغلب موارد، علائم ADHD با اشکال در تمرکز و تکانشگری همراه هستند. هنگامی که این مشکلات به طور موثری مدیریت نشوند، احساس ناامیدی، تحریک پذیری، عزت نفس و اعتماد به نفس پایین در فرد ایجاد خواهد کرد.

پیشگیری از بیش فعالی در کودکان

به نظر می رسد مراقبت های طول دوران بارداری می توانند نقش موثری در جلوگیری از بروز چنین مسئله ای در کودک ایفا کنند. رژیم غذایی سالم، مراجعه منظم به پزشک و پرهیز از مصرف الکل و مواد مخدر در دوران بارداری بسیار حائز اهمیت هستند. مطالعات نشان می دهند کودکانی که مادرانشان در دوران بارداری سیگار می کشیدند، دو برابر بیشتر در معرض ابتلا به ADHD قرار دارند. برخی دیگر از پژوهش ها حاکی از این هستند که قرار گرفتن در معرض سرب در دوران بارداری و یا اوایل دوران کودکی ممکن است با ADHD مرتبط باشد. مطالعات دیگری به دنبال یافتن ارتباط احتمالی بین زایمان زودرس و ADHD هستند.

سخن آخر

ADHD یکی از مشکلاتی است که از دوران کودکی آغاز شده و عوارض ناشی از آن می توانند تا بزرگسالی ادامه پیدا کنند. این اختلال اغلب با عدم تمرکز، تکانشگری و فعالیت بیش از اندازه و غیر هدفمند کودک مرتبط است. برای درمان این اختلال لازم است در ابتدا تشخیص گذاری توسط متخصص مربوطه صورت گرفته و سپس براساس شدت و شکل علائم، دارودرمانی، رفتار درمانی و یا درمان ترکیبی برای کودک در نظر گرفته شود. عدم پیگیری و درمان این اختلال می تواند در کودکی، طی نوجوانی و بزرگسالی مشکلات زیادی را برای فرد ایجاد کند. 

این مقاله با ویراستاری محمد امین کربلایی دکتر داروساز و با مطالعه منابع معتبری همچون NHS و Mayo Clinic تهیه و تنظیم شده است. تلاش تیم علمی داروخانه آنلاین داروکده همواره در راستای ارتقای سطح بهداشت و بهبود کیفیت زندگی شما عزیزان است. 

در صورت داشتن هرگونه سوال و ابهام و یا انتقاد و پیشنهاد، می توانید از طریق ثبت نظرات خود با ما در ارتباط باشید.