ماکا چیست؟ فواید مصرف آن را بهتر بدانیم

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• گیاه ماکا چیست؟
• گیاه ماکا و ترکیبات آن
• خواص گیاه ماکا
• هشدارهای مصرف ماکا
• طریقه مصرف ماکا

گیاه ماکا چیست؟

گیاه جنسینگ پرویی یا اصطلاحاً ماکا (با نام علمی Lepidium meyenii) یک گیاه خوراکی هست و با خانواده کلم ها مرتبط است. از بارزترین ویژگی های آن تقویت قوای جنسی است. 
مهم ترین بخش خوراکی گیاه ماکا، ریشه آن است که در خاک قرار می گیرد. رنگ های متفاوتی دارد از سیاه تا سفید. با اینکه رنگ زرد آن بیشتر در دسترس است اما به نظر می آید رنگ سیاه یا قرمز آن ترکیبات فعال بیشتری داشته باشد.

ریشه گیاه ماکا خشک شده و به صورت پودر مصرف می شود اما در قالب کپسول و در فرم های مایع نیز ممکن است موجود باشد. بسیاری از افراد پودر ریشه ماکا را به اسموتی، خوراک جو و شیرینی هایشان می افزایند.
مطالعات انجام شده بر روی این گیاه هنوز در مراحل اولیه هست. در خصوص مکانسیم دقیق عملکرد ماکا در بدن، هنوز اطلاعات کافی وجود ندارد و نیازمند مطالعات بیشتر است.

گیاه ماکا و ترکیبات آن

ریشه ماکا حاوی مواد ریز مغذی بسیاری از جمله ویتامین C، B3، B6، B2، کلسیم، آهن، پتاسیم، مس، منگنز و ... است. هم چنین حاوی برخی ترکیبات گیاهی مانند گلوکوزینولات ها و پلی فنول ها می باشد. 

خواص گیاه ماکا

افزایش میل جنسی در خانم ها و آقایان 

مطالعات انجام شده در این زمینه اثر ماکا به عنوان یکی از محصولات تقویت جنسی آقایان بر سطح میل جنسی را تأیید کرده اند. مطالعات نشان داده اند که مصرف مکمل های این گیاه مانند ماکاویت اف برای حداقل 6 هفته توانسته است میل جنسی را افزایش دهد (به نظر می آید که در مطالعات بالینی سطوح سرمی تستوسترون تحت تأثیر ماکا قرار نمی گیرد). 

افزایش باروری در آقایان

برخی از مطالعات حاکی از این هستند که ریشه گیاه ماکا می تواند قدرت باروری آقایان را افزایش دهد. یک مطالعه مروری نشان داد که ماکا می تواند کیفیت مایع سیمن را در مردان سالم و مردان نابارور افزایش دهد. در یک مطالعه تحقیقات نشان داد که ماکا باعث افزایش حجم، تعداد و حرکت اسپرم ها شده بود.

کاهش علائم یائسگی

افت هورمون استروژن در هنگام یائسگی، می تواند باعث بروز علائم ناخوشایندی مانند گرگرفتگی، نوسانات خلق و خو، مشکلات خواب و تحریک پذیری شود. یک مطالعه مروری بر روی خانم های یائسه نشان داد که گیاه ماکا می تواند باعث بهبود علائم یائسگی از جمله گرگرفتگی و اختلالات خواب شود. همچنین مطالعات حیوانی حاکی از اثر محافظت کننده ماکا در برابر پوکی استخوان پس از یائسگی بوده است.

بهبود خلق و خو

برخی از مطالعات نشان داده اند که گیاه ماکا می تواند اثرات ضد اضطراب و ضد افسردگی داشته باشد به خصوص در خانم های یائسه. احتمالاً این اثرات ماکا مربوط به فلاونوئید های موجود در این گیاه است.

بهبود قدرت یادگیری و حافظه

در مطالعات حیوانی ماکا قدرت یادگیری و حافظه را بهبود بخشیده است. در این زمینه به نظر می آید ماکای سیاه بهتر از انواع دیگر بوده است.

بهبود عملکرد ورزشی و سطح انرژی

این گیاه در بین ورزشکاران و بدن سازان محبوب است. برخی از مطالعات حیوانی نشان داده اند که ماکا می تواند عملکرد را در ورزش های استقامتی افزایش دهد. شواهدی برای تأیید اثرات ماکا بر افزایش توده عضلانی و قدرت فرد وجود ندارد.

کاهش اندازه پروستات

بزرگ شدن خوش خیم پروستات (BPH) در مردان با فزایش سن شایع است. برخی مطالعات در حیوانات اثرات مثبت ماکا بر اندازه پروستات را تأیید کرده اند. به نظر می آید اثر ماکای قرمز بر سایز پروستات به علت ترکیبات گلوکوزینولاتی آن است که با کاهش خطر سرطان پروستات نیز مرتبط است.

تقویت سیستم ایمنی

به علت دارا بودن مواد ریز مغذی فراوان، این گیاه می تواند در بهبود عملکرد سیستم ایمنی مؤثر واقع شود. 

هشدارهای مصرف ماکا

- برای بیشتر افراد مصرف ماکا به صورت خوراکی در مقادیر متعادل، ایمن است. مصرف روزانه تا دوز 3 گرم برای 4 ماه ایمن بوده است. مطالعات کافی برای ایمنی مصرف ماکا در بارداری و شیردهی وجود ندارد؛ بنابراین، مصرف آن در بارداری و شیردهی توصیه نمی شود.
- به علت دارا بودن اثرات شبه استروژن، مصرف ماکا در شرایط و بیماری های حساس  به هورمون مانند سرطان سینه، سطان رحم، سرطان تخمدان، اندومتریوز و ... توصیه نمی شود.
- افراد مبتلا به اختلالات تیروئید باید در مورد استفاده از این گیاه احتیاط کنند چرا که حاوی ترکیبات گواتروژن هست که می تواند تولید هورمون های تیروئیدی را با اختلال مواجه کند.

طریقه مصرف ماکا

می توانید از مکمل های حاوی ماکا یا گیاه ماکا در اسموتی ها، کیک ها، انرژی بار ها، اسنک ها و ... استفاده کنید. 
دوز مناسب ماکا به فاکتور های مختلفی از جمله سن مصرف کننده، وضعیت سلامتی و شرایط بالینی دیگر ارتباط دارد. در حال حاضر دوز بهینه ای برای مصرف ماکا وجود ندارد اما دوز آن در مطالعات انجام شده از 1.5 گرم تا 5 گرم در روز متغیر بوده است. 

نتیجه گیری

در چند دهه اخیر، ماکا محبوبیت زیادی پیدا کرده است. ماکا به بهبود سلامت کلی، به ویژه عملکرد جنسی، در کنار یک رژیم غذایی متعادل و سالم و سبک زندگی مناسب کمک می‌کند...